آنالایزر گازهای خونی

آنالایزور گاز خون تجهیزی جهت اندازه گیری فشار اکسیژن-دی اکسید کربن-منوکسید کربن و نیتروژن در خون استفاده می شود.
آنالایزورهای گازهای خونی از زمان اختراع آن ها در سال ۱۹۵۷، پزشکی کلنیکی و مراقبت از بیمار را متحول کرده اند. در دهه ۱۹۶۰ این دستگاه ها تقریبا به صورت جهانی مورد استفاده قرار گرفتند. تست گازهای خون، مشخص می‌کند که آیا بیمار در خون خود به اندازه کافی اکسیژن دارد یا نه و آیا pH خون در حالت تعادل قرار دارد. این تست ها pH خون،  (۲)pOمیزان اکسیژن نامحلول در خون،  (۲pCOمیزان دی‌اکسیدکربن حل نشده در خون) و پارامترهای دیگر نظیر اشباع ۲O و ۳HCO را تعیین می کنند.

 تست ABG یا گاز خون سرخرگی، یک تست خونی است که با استفاده از خون سرخرگ انجام می‌شود و شامل سوراخ کردن سرخرگ با یک سـوزن نـازک و گـرفتن حجم کمی خون از آن اســت. مـعـمــول تــریــن مـکــان بـرای اخـذ خـون ســــرخــــرگ مــــچ دســـت اســـت، امـــا گـــاهـــی از ســـرخـــرگ‌هـــای دیــگـــر نــواحــی بــدن نـیــز اسـتـفــاده می‌شود، به عنوان مثال می توان برای تعیین خروجی قلبی نمونه خون را از سیاهرگ مرکزی تهیه کرد. این تست برای تعیین میزان pH خون، تعیین فشار جزئی ۲CO و ۲O و سطح بی کربنات استفاده می شود. بـسـیـاری از آنـالـیـزورهـای گـازهـای خونی غلظت هــمـــوگــلـــوبــیـــن، چـنــدیــن الـکـتــرولـیــت، اکـســی هموگلوبین، کربوکسی هموگلوبین و متاگلوبین را گــــزارش مــــی کــنــنـــد. تــســـت ABG مــعــمـــولا در pulmonology برای تعیین میزان تبادل گاز در خون در ارتباط با فعالیت شش استفاده می شود، امــا کــاربــردهـای مختلفـی در سـایـر زمینـه هـای پزشکی نیز دارد.
در هنگام  گرفتن  نمونه، در سرنگ باید مقدار کمی هپارین وجود داشته باشد تا از انعقاد خون جلوگیری کند. پس از گرفتن نمونه، حتما باید از نظر عدم وجود حباب هوا اطمینان حاصل شود چرا که این حباب های نامحلول در نمونه، منجر به نتایج نادرست می‌شوند. 
این تست ها، stat”” هستند به این معنی که باید بلافاصله بعد از اخذ نمونه انجام شوند. برای گازهای خونی سرخرگی )ABGs( نمونه اخذ شده به سرعت از بین می رود و لذا اگر احتمال وجود تاخیر در انجام تست ها است، باید نمونه را در یخ نگهداری کرد و سپس برای آنالیز صحیح آن را گرم کرد. البته نمونه های گرفته شده در سرنگ‌های پلاستیکی را نمی توان منجمد کرد و باید ظرف ۳۰ دقیقه آن ها را آنالیز کرد.
در صورتی که بعد از اخذ نمونه، حباب هوائی در سر سرنگ باقی بماند باید آن را حذف کرد. بعد از این کار در سرنگ بسته شده، در یخ قرار داده می شود و برای آنالیز ارسال می شود.
زیرسیستم های اصلی این دستگاه عبارتند از:

‌میکروکنترلر: که فرایندهای اندازه گیری گازهای خون را اجرا می کند و ارتباط بین حافظه و دستگاه های جانبی را برقرار می سازد.

LCD: برای نمایش داده ها استفاده می شود.

‌مدیریت توان (Power Management): توان ورودی به سیستم (از باتری) را برای راه اندازی بلوک های عملکردی مختلف در سیستم تبدیل می کند.

حـلـقــه فـیــدبــک آنــالــوگ (Analog Feedback Loop): خــروجــی دیـجـیتـال میکروکنترلر را به سیگنال آنالوگ تبدیل می کند تـا از آن در کـالیبـراسیـون اتـومـاتیک دستگاه در مرحله ورودی سنسور استفاده شود.

Analog Front End: چـــنـــــدیـــــن ورودی سنسور شیمیائی با هم ترکیب شده، تقویت شده و برای پردازش دیجیتال می شوند.

دستگاه آنالیز گازهای خون یا دستگاههای سنجشگر گازهای خون میتوانند فشار نسبی دی اکسید کربن را در نمونه خون مورد آزمایش اندازه گیری کنند. همچنین این دستگاهها می توانند پارامترهای دیگر مثل الکترولیتها، گلوکز، هماتوکریت ها و… را نیز اندازه گیری کنند.