کنیستر و ضرورت تعویض آن

 بنزین موجود در باک خودرو بواسطه ماهیت طبیعی آن تبخیر شده و در صورت ارتباط با هوای آزاد در آن منتشر می شود. انتشار بخار بنزین در هوا علاوه بر ایجاد آلودگی محیط زیست شرایط انفجار در اطراف خودرو را ایجاد می کند. جهت رفع این مشکل وجود مجموعه ای با قابلیت جذب و بازیافت بخار بنزین ضروری می باشد. در خودرو ها این فرایند توسط کنیستر یا بخارگیر بنزین صورت می پذیرد. بخار بنزین از طریق شلنگ به ورودی کنیستر منتقل و در حین عبور از لایه های کربن اکتیو جذب آن می شود. فرایند جذب به نحوی است که در صورت خاموش بودن موتور پس از گذشت چند ساعت کربن اکتیو کاملا مرطوب شده و با روشن شدن موتور و فعال شدن شیر برقی طراحی شده در

مسیر اتصال کنیستر به منیفولد هوا ، جریان هوای
محسوسی در داخل کنیستر ایجاد و در اثر عبور هوا از
لایه های کربن، بنزین جذب شده توسط کربن اکتیو تبخیر و
جهت استفاده در سیستم احتراق به منیفولد هوا منتقل
می شود. تبخیر بنزین موجب خشک شدن دانه های کربن
اکتیو شده و بدین لحاظ شرایط جذب مجدد بخار بنزین
فراهم می شود. در صورت تداوم کار موتور ، کنیستر بصورت
واسطه ای بین باک و منیفولد هوا عمل کرده و مستقیما
بخار بنزین را به محفظه احتراق هدایت می کند. در شکل
(1) طرح شماتیک مدار سیستم جذب و بازیافت بخار بنزین
نشان داده شده است.
 

شکل (1) شماتیک موقعیت مونتاژ کنیستر نسبت به قطعات دیگر.

قابلیت تکرارپذیری کربن اکتیو در جذب و تبخیر بخار بنزین از
پارامترهای مهم و اثرگذار بر عملکرد کنیستر می باشد.
در انتخاب نوع کربن اکتیو علاوه بر خاصیت فوق ، دانه بندی
کربن (تعداد دانه های کربن در هر گرم) و مقاومت آن نسبت
به ارتعاشات و ضربات، حائز اهمیت است به نحوی که در اثر
اعمال ارتعاشات بواسطه حرکت خودرو و کارکرد موتور نباید
کربن به گرد تبدیل شود.گرد شدن کربن موجب عدم
چرخش مطلوب هوا و ناکارآمدی کنیستر خواهد شد.
جهت جلو گیری از انتشار گرد احتمالی حاصل از پودر شدن
کربن اکتیو در قسمت بالا و پایین از فیلتر با الیاف طبیعی
استفاده می شود. طرح کلی کنیستر و المانهای اصلی
تشکیل دهنده آن در شکل (2 ) نشان داده شده است .
 A-  سرشلنگی بخار بنزین
B-  سرشلنگی تصفیه
C- سرشلنگی هوای آزاد
1-  بدنه کنیستر
2-  درپوش کنیستر
3-  نگهدارنده فیلتر صافی
4-  فیلتر صافی پایین
5-  فیلتر صافی بالا
6-  کربن اکتیو

شکل (2) طرح کلی کنیستر و المانهای اصلی

 اثر کنیستر برکارکرد موتور و بهینه سازی مصرف سوخت : بواسطه اتصال کنیستر به باک، در تامین بخشی از هوای موتور از طریق کنیستر این امکان ایجاد می شود که بخار بنزین موجود در باک همراه هوا به سیستم احتراق منتقل و مصرف شود. لذا مسدود بودن این مسیر موجب افت هوا رسانی مطلوب به موتور و تجمع بخار بنزین در باک خواهد شد. عدم عملکرد صحیح کنیستر یا پرشدن آن موجب افزایش مصرف سوخت و کاهش راندمان موتور خواهد شد. این اثر در خودروهای کاربراتوری بواسطه نوع طراحی صورت گرفته محسوس تر بوده بنحوی که تعویض کنیستر ضمن اثر مثبت بر کارایی موتر موجب تنظیم دور آرام آن می شود. مصرف بخار بنزین در سیستم احتراق یکی از فواید استفاده از کنیستر در خودرو می باشد. بطور حتم میزان حجم مصرف سوخت ناشی از بازیافت بخار بنزین در مقایسه با حجم بنزین مایع مصرفی بسیارکم است. لیکن تامین بخشی از هوای ورودی به موتور از طریق کنیستر(بخار بنزین) اثر بسیار مطلوبی بر کارکرد موتور مخصوصا در استارتهای اولیه و حرکت پر شتاب خودرو دارد. 

اثر کنیستر بر کاهش آلودگی محیط زیست : بازیافت و مصرف بخار بنزین اثر کنترلی محسوسی بواسط جلوگیری از انتشار بخار سمی در محیط زیست خواهد داشت. در همین راستا طراحی و نصب سیستم جذب بخار بنزین بر روی تانکرهای حمل بنزین بسیار حائز اهمیت می باشد. حجم بالا و دوری مسافت پالایشگاهها تا پمپ بنزین در فرایند حمل ونقل عامل موثری در آلودگی هوا بواسطه  انتشار بخار بنزین می باشد. لذا نصب کنیستر های صنعتی جهت جذب و بازیافت بخار فوق پیشنهاد می شود. 

اثر کنیستر بر ایمنی خودرو : عدم وجود کنیستر یا مسدود شدن مسیر آن موجب تجمع بخار بنزین در باک خودرو می شود. این موضوع در فصول گرم سال و هنگام رانندگی در جاده های ناهموار بسیار محسوس تر بوده به نحوی که در پایان یک سفر چند ساعته اگر چنانچه اقدام به باز کردن درب باک بنزین نمایید قطعا شاهد انتشار شدید بخار بنزین به محیط اطراف خواهید بود. لذا در شرایط فوق در صورت وقوع تصادف یا ایجاد منبع اشتعال در اطراف خودرو احتمال انفجار باک خودرو به شدت بالا خواهد رفت. بدین لحاظ در هنگام بازکردن درب باک ازعدم وجود منابع اشتعال دراطراف خودرو کاملا اطمینان حاصل نمایید. جهت جلوگیری از خطرات احتمالی نصب کنیستر و بازبینی دوره ای جهت اطمینان ازعملکرد صحیح آن کاملا ضروری میباشد.   

   زمان تعویض کنیستر : مطابق استانداردهای معتبر صنایع خودرو سازی در صورت منفی بودن نتیجه تست عملکرد توسط مراکز معاینات فنی خودرو، 30 هزار کیلو متر در شرایط عمومی ،24ماه بعد از زمان نصب،نشت بنزین از سر شلنگی هوای آزاد،تجمع بخار در باک و انتشار ناگهانی در زمان باز کردن درب آن،انتشار بوی بنزین اطراف خودرو،مشاهده هر گونه ضایعات سطحی یا شکستگی روی کنیستر باید نسبت به تعویض کنیستر اقدام شود.زمان فوق مشروط به عدم وجود هر گونه عیب ونقص روی کنیستر می باشد.بازدید دوره ای جهت اطمینان از عملکرد کنیستر کاملا ضروری میباشد.

نحوه تعویض : ابتدا سر شلنگی بخارت بنزین و تصفیه را از پورتها روی کنیستر جدا کرده سپس بدنه کنیستر را از محل پایه ها خارج نمایید.کنیستر جدید را در محل پایه ها مونتاژ و سپس سرشلنگی بخار بنزین و تصفیه مطابق ترتیب قبلی در محل خود نصب شود. در هنگام نصب شلنگها دقت لازم جهت جلوگیری از شکستن سرشلنگی ها صورت پذیرد و از اعمال نیروهای جانبی یا خمشی اجتناب شود.

نحوه تست کنیستر : در شرایطی که شلنگ تصفیه و بخار بنزین نصب شده باشد موتور خودرو را روشن نموده در شرایط فوق با قراردادن انگشت خود روی سر شلنگی هوای آزاد ،مکش هوا باید احساس شود .در ضمن مکش هوا از مسیر مکش بخار بنزین نیز باید تست شود. به این منظور شلنگ اتصال باک به کنیستر را جدا و در هنگام روشن بودن موتور مکش هوا از سرشلنگی های بخار بنزین و هوا ی آزاد نیز تست شود.

لازم بذکر است که کنیستر L90(جاذب بخارات بنزین تندر 90 ) برای اولین بار در ایران توسط شرکت سیال نیرو صنعت با برند دنیز ،داخل سازی شد.

فواید تعویض کنیستر