ریخته گری دقیق انواع پروتز لگن

تعویض مفصل ران با پروتز لگن

ممکن است در زندگی به دلایل متفاوتی از جمله ساییدگی، آرتروز، جوش خوردن نامناسب شکستگی های لگن و استابولوم و بسیاری دیگر، مفصل ران (فمور) در ناحیه لگن دچار مشکل شده و نیاز به عمل جراحی و تعویض مفصل لگن داشته باشد. پیش از پروتزهای لگن ، درمان شکستگی‌های استخوان ران را با قرار دادن قطعات شکسته شده در جای خود و سپس بی حرکت کردن آنها با استفاده از پیچ و پلاک انجام می دادند، این شکستگی ها معمولا بعد از 3 ماه کاملا جوش می خورده است. متاسفانه عمل جراحی تعویض مفصل لگن یک عمل پر عارضه است که اگر به درستی صورت نگیرد در سنین بالا موجب بروز مشکل می شود. برای مثال جوش خوردن ناصحیح شکستگی یا بروز نکروز و سیاه شدن سر استخوان ران از بارز ترین عارضه ها مخصوصا در افراد مسن است. به همین دلیل پزشک ارتوپد ممکن است ترجیح دهد به جای جااندازی شکستگی از نوع دیگری درمان استفاده کند. این درمان تعویض کامل مفصل لگن (total hip replacement) نام دارد. امروزه تعویض مفصل ران امری متداول است که به بیماران کمک می کند به راحتی راه بروند و درد کمتری داشته باشند.

عمل جراحی تعویض مفصل لگن

در عمل جراحی ابتدا پزشک سر استخوان فمور (femur head) را خارج کرده و آنرا با پروتز مصنوعی کروی شکل جایگزین می کند. برای اتصال سر فمور به استخوان ران از قطعه ای به نام ساقه ی فمور (femur stem) استفاده می شود. این دسته باید در بخش داخلی استخوان ران قرار داده شود تا سر فمور بر روی آن محکم شود، بدین جهت کانال استخوان ران سوهان زده می شود تا گشاده شده و دسته به راحتی درون آن جای گیرد. برای محکم کردن ساقه پروتز لگن داخل استخوان ران گاهی نیاز به استفاده از چسب مخصوصی به نام سیمان استخوانی است. در پروتزهای سیمانی بعد سوهان زدن، سیمان استخوانی داخل حفره ریخته شده و سپس دسته پروتز فمور داخل آن فرو برده می شود. اگر پروتز از نوع غیر سیمانی باشد، جراح حفره را کمتر از قطر ساقه سوهان زده تا دسته با فشار داخل استخوان ران فرو رفته و محکم شود.

پروتزهای لگن انواع متفاوتی دارد که در برخی ساقه و سر به یکدیگر متصل هستند (مانند پروتزهای یکپارچه مور) و در برخی این دو بخش از یکدیگر جدا هستند و سر کروی فمور بر روی یک کره ی کوچکتر به صورت متحرک قرار دارد. در این نوع پروتز که به اصطلاح به آن پروتز لگن بای پولار (Bipolar) گفته می شود، سر کوچک تر به دسته متصل شده و سر بزرگتر در داخل حفره استابولوم گذاشته می شود.

Hip Resurfacing

نوع دیگری از پروتز لگن وجود دارد که به جای تعویض مفصل ران به صورت کامل تنها بخشی از آنرا تعویض می کنند. Hip Resurfacing (HR) که شاید بتوان آنرا بازسازی دوباره سر استخوان فمور دانست یک روش جایگزین جراحی به جای (THR) Total Hip Replacement می باشد، فرآیند تعویض مفصل لگن در HR اینگونه است که سر کروی شکل فمور با یک قطعه توخالی قارچ مانند (cap) که معمولا از جنس آلیاژ کبالت-کروم است، تعویض می گردد. سپس یک قطعه فلزی دیگر (cup) درون استابولوم قرار میگیرد (مانند قطعه ای که در THR نیز استفاده می شود) تا با کپ قارچ مانند جفت شود. در این نوع پروتز لگن استخوان های بسیار کمتری در مقایسه با روش تعویض کامل مفصل ران خارج گشته و ریسک از جا در رفتن پروتز نیز کمتر خواهد شد (به علت سر فمور بزرگتر).

نکته ی دیگر مور توجه این است که کره های اتصال پروتزهای بای-پولار از جنس های متفاوتی ساخته شده اند. نوع فلز-پلاستیک آن در بازار بیشترین محبوبیت را دارد اما این پروتز انواع دیگری نیز دارد که در شکل مشاهده می کنید:

• سرامیک روی سرامیک
• فلز روی فلز
• فلز روی پلی اتیلن (پلاستیک ها)

عده ی بسیاری معتقدند که پروتزهای فلز-فلز معایب زیادی دارد و پس از مدت زمانی در بدن مشکلاتی ایجاد خواهد کرد، اما بررسی این موضوع در بحث ما نمی گنجد و ما آنرا به خود شما میسپاریم!