[supsystic-slider id=1 position=”center”]

در این مقاله میخواهیم با اتصال گاوآهن به تراکتور و تنظیم اولیه آن آشنا شویم.

سه عامل مهم در چگونگی کار و تنظیمات گاو آهن بشرح زیرند.

•   تراز بودن گاو آهن در هنگام اجرای شخم ، این تراز دارای تراز افقی و تراز عرضی نیز می باشد.

• سرعت حرکت تراکتور و ماشین

•  تنظیم عمق کار

اتصال گاوآهن انتخابی به تراکتور

1. سلامت گاوآهن را بررسی کنید و آماده به کار شوید.
2. تراکتور را آماده کنید ((بازدید اولیه، رفع نیازها و معایب احتمالی و…)).
3. تراکتور را روشن کنید و به محل نگهداری گاوآهن هدایت نماید.

توجه کنید: هیچ انسانی به جز نفری که رانندگی را بر عهده دارد، حق سوار شدن بر تراکتور را ندارد و افراد دیگر، حداقل به فاصله 3 متر از آن قرار بگیرند. قرار گرفتن در عقب یا جلو تراکتور روشن، ممنوع است.

اتصال گاوآهن به تراکتور ، برای گاو آهن سوار و نیمه سوار، به تراکتور معمولا لازم است که بازوی پایینی اتصال سه نقطه را پایین برد. این کار همانطور که گفته شد با پیچاندن پیچ سرباز وی رابط طرف راست راننده انجام می گیرد. پس از اتصال دوبازوی پایینی باید ساق وسط را طویل نمود تا به گاو آهن برسد.

این مراتب می توان بشرح زیر فهرست کرد:

1. راننده، تراکتور را به عقب رانده تا در موقعیت مناسب نسبت به گاو آهن قرار گیرد.
2. بازوی پایینی تراکتور با اهرم اصلی هیدرولیک آنقدر پایین برده می شود تا مطابق پین اتصال طرف چپ (چپ راننده) گاو آهن قرار گیرد.
3. پین طرف چپ گاو آهن را در قرقره بازوی طرف چپ تراکتور مستقر نموده و با پین قفلی، قفل شود. این عمل را کمک راننده یا خود راننده پس از پیاده شدن از تراکتور می تواند انجام دهد. اگر راننده باید این کار را انجام دهد.
4. نباید فراموش نماید. که ترمز دستی تراکتور را بکشد.
5. بازوی پایینی سمت راست تراکتور با باز کردن پیچ سرباز وی رابط آنقدر پایین برده می شود تا مطابق پین طرف راست گاو آهن قرار گیرد.
6. این پین را در قرقره طرف راست بازوی پایینی تراکتور انداخته و با پین مخصوص قفل می شود.
7. ساق وسط را که از یک سر به تراکتور متصل است، با چیپاندن مهره وسط دو سر
8. رزوه آن طویل نموده تا سر دیگر این ساق به محل اتصال خود به گاو آهن برسد
9. این محل اتصال را فیل گوش می نامیم.
10. پین اتصال فیل گوش را نادخته و با پین قفلی، قفل می کنیم.
11. گاو آهن را با اهرم اصلی هیدرولیک بلند کرده، به محل اجرای شخم می بریم.
12. گاو آهن را با پایین بردن دسته اصلی هیدرولیک پایین برده طوریکه نوک خیشها روی زمین قرار گیرند.
13. بازوی پایینی طرف راست تراکتور با طویل کردن طول بازوی رابط انقدر پایین برده شود تا خیشها به طرف راست متمایل شوند.
14. طول ساقه وسط را کوتاه نموده تا گاو آهن کمی به جلو متمایل گردد.

تنظیمات اولیه در گاوآهن

پس از نصب گاوآهن به تراکتور باید آن را تنظیم اولیه نمود. تنظیمات اولیه در گاوآهن عبارتند از:

• تراز طولی

• تراز عرضی

• تنظیم تعادلی

• تنظیم هم‌پوشانی

تراز طولی:

تنظیم طولی آن است که محور طولی گاوآهن با خط افق موازی گردد. به عبارت دیگر وقتی شما گاوآهن را به وسیله اهرم هیدرولیک بالا برده و مجدداً روی زمین قرار می‌دهید، نوک خیش اول و نوک خیش آخر در یک زمان به زمین برسند. یا اینکه اگر گاوآهن را بلند کرده و در یک ارتفاع نگه می‌دارید، فاصله نوک خیش اول و آخر از سطح زمین تراز و به یک اندازه باشد.

هدف از تنظیم طولی آن است که عمق عمل تمام خیش‌های گاوآهن به یک اندازه باشد. اگر گاوآهن به صورت تراز طولی نباشد، روی نوک تیغه حرکت کرده و کف شخم به صورت پلکانی خواهد شد.

تراز عرضی:

هدف از تنظیم عرضی آن است که سطح برش خورده زمین توسط تیغه (سوک) هر یک از خیش‌ها کاملاً تراز باشد. اگر گاوآهن به صورت عرضی تنظیم نباشد، سطح زمین شخم خورده مرزدار می‌شود.

تنظیم تعادل:

پس از اتصال گاوآهن، هنگام حرکت تراکتور، جابجایی گاوآهن به سمت چپ و راست، باید در حد قابل قبولی مهار گردد. اگر خیلی آزاد باشد، در ضمن حرکت تراکتور در مسیر، بدنه گاوآهن به لاستیک‌های تراکتور برخورد خواهد کرد. چنانچه خیلی هم محدود گردد، گاوآهن را نمی‌توان تا حد نهایی بالا آورد. در این صورت احتمال پاره شدن زنجیر مربوطه یا آسیب دیدن سیستم هیدرولیک تراکتور بالا می‌رود.

تنظیم هم‌پوشانی:

این تنظیم به طور معمولی در کارخانه سازنده صورت می‌گیرد.اما در برخی از گاوآهن‌ها مختصری تغییر نیز در آن می‌توان ایجاد کرد. هدف از این تنظیم آن است که بین ردیف‌های شخم یکنواختی وجود داشته باشد. یعنی اینکه نه بین آن‌ها فاصله باشد و نه اینکه خاک را روی هم بریزد. هم‌پوشانی باید به گونه‌ای تنظیم شود که فاصله انتهای تیغه خیش آخر از دیواره داخلی چرخ سمت راست تراکتور 5 سانتی‌متر نیز باشد.

ابزار و وسایل و امکانات مورد نیاز:

• جعبه آچار مکانیک عمومی
• تراکتور
• گاوآهن
• بازوي وسط تراكتور
• پین های ضروری
• پارچه تنظیف
• لباس کار مناسب
• تجهیزات ایمنی فرد
• جعبه کم کهای اولی

تنظیم اولیه گاوآهن پس از اتصال به تراکتور

• پس از بازدید اولیه و اقدامات ضروری، گاوآهن را به تراکتور متصل کنید.

• درحالی که تراکتور متوقف و ترمز دستی کشیده شده است، گاوآهن را با حرکت اهرم هیدرولیک، بالا بیاورید.

• در نقطه اوج (بالاترین حد بالا آمدن گاوآهن)، گاوآهن را با دست به سمت چپ و راست حرکت دهید. اگر حرکت زیاد است با سفت کردن زنجیر بازوی بغل، حرکت آن را به حداقل برسانید.

دقت کنید: زنجیرهای دو طرف را به نحوی یا بلند کنید که گاوآهن متمایل به سمت چپ یا راست نشود و تقریباً در وسط باشد. به عبارت دیگر محور طولی گاوآهن در امتداد محور طولی تراکتور قرار گیرد.

توجه کنید: زنجیرها را کاملاً سفت نکنید. مختصری نوسان (بازی) برای گاوآهن ضروری است. سفتی بیش از حد باعث می‌شود که پمپ هیدرولیک تحت فشار قرار گرفته، معیوب گردد.

• گاوآهن را به وسیله اهرم هیدرولیک، کمی پایین بیاورید. به ترتیبی که نوک خیش آخر، از سطح زمین، حدود 20 سانتی‌متر باشد.

توجه کنید: زمین باید صاف و تراز باشد. اگر چنین نیست، به محل مناسب نقل مکان کنید.

• فاصله نوک خیش اول را تا سطح زمین اندازه‌گیری کنید. اگر این فاصله با فاصله نوک خیش آخر از زمین، برابر بود، گاوآهن شما از نظر طولی تراز یا تنظیم است. اگر کمتر بود، طول بازوی وسط را بیشتر کنید و برعکس.

• برای تنظیم عرضی، لبه صاف تیغه (سوک) یکی از خیش‌ها را در نظر بگیرید. این تیغه در تمام طول خود با زمین تراز، باید به یک اندازه باشد. برای بالا یا پایین بودن یک سمت گاوآهن، طول بازوی همان سمت را کوتاه یا بلند کنید تا تیغه کاملاً تراز شود.

جهت مشاهده مقاله همه چیز درباره گاو آهن بشقابی کلیک کنید.

مراحل انجام فعاليت

1. گاوآهن و تراكتور را پس از آماده به کار نمودن (بازدیدهای اولیه، رفع نیازها و معایب احتمالی و…) به یکدیگر متصل كنيد.
2. پس از نصب هر بازو(به ترتیب بازوی چپ سپس راست و در نهایت بازوی وسط)، پین مربوطه را جازده و قفل کنید.
3. در حالیکه تراکتور متوقف، ترمز دستی کشیده است، گاوآهن را با حرکت اهرم هیدرولیکی، بالا بیاورید.
4. در نقطه اوج (بالاترین حد بالا آمدن گاوآهن)، گاوآهن را با دست به سمت چپ و راست حرکت دهید. اگر حرکت زیاد است با سفت کردن زنجیر بغل بازوهای سمت چپ و راست، حرکت آن را به حداقل برسانید.
   دقت کنید زنجیرهای دو طرف را به نحوی کوتاه یا بلند کنید که گاوآهن متمایل به سمت چپ یا راست نشود و تقریبا در وسط باشد. به عبارت دیگر محور طولی گاوآهن در امتداد محور طولی تراکتور قرار گیرد.
   توجه کنید زنجیرها را کاملا سفت نکنید. مختصری نوسان برای گاوآهن ضروری است. سفتی بیش از حد باعث می شود که پمپ هیدرولیکی تحت فشار قرارگرفته و معیوب گردد.
5. گاوآهن را بوسیله اهرم هیدرولیک، کمی پایین بیاورید. به ترتیبی که نوک خیش آخر، از سطح زمین، حدود 20 سانتیمتر فاصله داشته باشد.
   توجه کنید زمین باید صاف و تراز باشد. اگر چنین نیست، گاوآهن را به محل مناسب منتقل کنید.
6. فاصله نوک خیش اول را تا سطح زمین اندازه گیری کنید. اگر این فاصله با فاصله نوک خیش آخر از زمین، برابر بود، گاوآهن شما از نظر طولی تراز یا تنظیم است. اگر کمتر بود، طول بازوی وسط را بیشتر کنید و برعکس.
7. برای تنظیم عرضی، لبه صاف تیغه یکی از خیش ها را در نظر بگیرید. فاصله این تیغه درتمام طول خود با زمین تراز، باید به یک اندازه باشد. بالا یا پایین بردن یک سمت گاوآهن، طول بازوی همان سمت (در برخي تراكتورها فقط طول بازوي سمت راست قابل تنظيم است) را کوتاه یا بلند کنید. تا تیغه کاملاً تراز شود.
8. در باز کردن ترتیب عکس مراحل نصب خواهد بود.

ایمنی

• هیچ فردی بجز نفری که رانندگی را برعهده دارد، حق سوار شدن بر تراکتور را ندارد و سایر افراد گروه بايد حداقل در فاصله 3 متر از آن قرار گیرند. قرار گرفتن در عقب یا جلو تراکتور روشن ممنوع است.
• در هنگام اتصال با مقابل هم قرار گرفتن نقاط اتصال، تراکتور را متوقف کرده، ترمز دستی را بکشید و از تراکتور پیاده شود.
• مختصر تغییر موقعیت بازوها را با کوتاه یا بلند کردن طول بازوها انجام داده و هرگز اقدام به جابجایی تراکتور نکنید.

چهار هدف اصلی در خاک ورزی:

1. مخلوط کردن بقایای گیاهی و حاصلخیزی خاک و غیره
2. آماده سازی بستر بذر
3. کنترل علف های هرز
4. حفظ منابع آبی و خاکی

خاک ورزی را با توجه به مقدار مخلوط شدن و زیر و رو شدن خاک در زمان عملیات تقسیم بندی می کنند :

1. خاک ورزی اولیه معمولا خاک سطحی و اغلب بقایای گیاهی را برگردان می کند . خاک ورزی اولیه اغلب اولین عملیات پس از برداشت محصول می باشد.
2. ماشین آلات خاک ورزی ثانویه مقدار کمی از خاک و بقایای مانده از گیاهان را با خاک مخلوط و دفن می کنند. اگر سطح خاک خالی و دارای پوشش نباشد یک عامل بسیار خوب برای فرسایش توسط باد و آب است .

فرسایش یک مسئله مهم است زیرا ما خاک حاصلخیز سطحی که تشکیل شده از مواد آلی و مغذی است را از دست می دهیم و این باعث کاهش حاصلخیزی و باروری خاک میگردد. روش های مدیریتی جهت کنترل فرسایش میتواند کار آمد باشد.

در یک سیستم مدیریتی جدید از خاک ورزی سبک و ناچیز و همچنین باقی گذاشتن بقایای گیاهی در سطح خاک استفاده می شود. در سال های اخیر اکثر کشاورزان از این راه و روش استفاده می کنند به این روش بدون خاک ورزی ، سیستم مدیریتی باقی مانده های گیاهی ، حفظ خاک و خاک ورزی و …. می گویند .

انواع گاو آهن

گاوآهن های برگردان دار:

این نوع گاوآهن ها در اروپا استفاده می شده و از آنجا به سایر نقاط جهان منتقل شده است این نوع گاو آهن ها 90 تا 95 درصد بقایای گیاهی را در هر سری عملیات دفن می کنند و تنها 5 تا 10 درصد از بقایا و خاک سطحی زیر و رو نمی گردد .

گاو آهن دیسکی:

این نوع گاوآهن ها در سر تا سر آمریکا مورد استفاده قرار می گیرد و 80 تا 90 درصد بقایای گیاهی را برگردان می کند و تنها 10 تا 20 درصد بقایا در سطح خاک باقی می ماند.

گاو آهن های چیزل(قلمی):

این نوع گاو آهن ها بطور مساعد و با ملایمت 70 درصد بقایا را دفن می کنند و ما بقی را در سطح خاک وا می گذارند و فاصله چیزل ها و سرعت تراکتور تعیین کننده میزان کمی کار است.

گاو آهن های ساب سویلر(زیرشکن)

این نوع گاو آهن ها برای شکستن نواحی سخت و زیرین خاک برای بهبود نفوذ آب و گسترش ریشه ها استفاده می شود و معمولا 90 درصد بقایای گیاهی در سطح خاک باقی می ماند.

گاو آهن های اسویپ:

این نوع گاو آهن ها 90 تا 95 درصد بقایای گیاهی را در سطح خاک باقی می گذارند و اغلب برای کنترل علف های هرز مورد استفاده قرار می گیرند

گاوآهن های برگردان دار:

گاو آهن های برگردان دار از نظر نیروی کششی به دو دسته تقسیم می شوند :

الف) گاو آهن های برگردان دار دامی : گاو آهنی است قدیمی و سبک که بوسیله دام کشیده می شود و طرز کار آن شبیه گاو آهن های تراکتوری است .

ب) گاو آهن های برگردان دار تراکتوری :گاو آهن هایی هستند نسبتا سنگین و متناسب با قدرت تراکتور ساخته می شوند که خود این ها هم از نظر اتصال به نیروی محرکه به سه دسته تقسیم می شوند .

1) گاو آهن برگردان دار کششی:

دارای سه چرخ به نام های چرخ شیار و چرخ عقب و چرخ زمین که این چرخ ها علاوه بر تحمل وزن گاو آهن تعادل آن را هم حفظ می کند . ماربد آن برای اراضی که خاک نقاط مختلف آن مختلف می باشد استفاده می شود . عمل آن بگونه ای است که خاک را برده و سست کرده و با زاویه ای مناسب بر می گرداند و روی خاشاک و مواد آلی را می پوشاند .

2)گاو آهن های برگرداندار نیمه سوار :

این نوع گاو آهن های دارای یک چرخ عقب می باشد که قسمتی از وزن گاو آهن را تحمل میکند این گاو آهن به بازوی طرفین دستگاه هیدرولیک متصل می شود و گاو آهن به وسیله یک چرخ دنباله دار قابل گردش حمل می گردد در حالی که گاو آهن های کششی توسط مالبند دستکاه به مالبند تراکتور متصل و کشیده می شوند.

3)گاو آهن های برگردان دار سوار :

این نوع گاو آهن ها فاقد چرخ می باشند و کاملا بوسیله اتصال سه نقطه به تراکتور وصل می شوند .

گاو آهن های برگردان دار دو طرفه:

این نوع گاو آهن شبیه گاو آهن های یک طرفه است فقط به جای دیرک شاسی آن شبیه گاو آهن های معمولی است که در بالا و پایین شاسی خیش ها به طور قرینه بسته شده است کاربد این نوع گاو آهن ها در اراض شنی و رسی و در زمین های کوچک و کم عرض یا بین ردیف های درخت مورد استفاده قرار می گیرد .

گاو آهن های بشقابی:

به گاو آهن مقعر یا تو گود هم معروف است و برای عملیات خاک ورزی اولیه مورد استفاده قرار می گیرد بشقاب های مقعر به صورت جدا از هم بر روی یک شاسی قرار گرفته اند و عمق کار بوسیله چرخ تنظیم عمق که حداکثر یک سوم قطر بشقاب می باشد انجام می گیرد این چرخ مانع بسیار خوبی است برای اینکه نمی گذارد مرکز بشقاب با خاک تماس پیدا کند ولی در نوع گاو آهن بشقابی سوار عمق کار بوسیله تراکتور تنظیم می شود و مسلما خاک را مثل گاو آهن های برگردان دار زیر و رو نمی کند بلکه عمل آنها بیشتر مخلوط کردن آنها است .

گاو آهن های زیر شکن :

کاربرد این نوع گاو آهن ها در زمین های رسی و سفت می باشد و در عمق زیاد حدود 90 سانتی متر کار میکنند و خاک را به هیچ عنوان بر گرداننمی کنند . شخمی که با این نوع گاو آهن زده می شود فقط به منظور سرعت دادن رطوبت در طبقات زیرین خاک زراعی و نفوذ هوا و غیره می باشد .

گاو آهن های چیزل:

در بعضی از نقاط به کلتیواتور مزرعه معروف است در صورتیکه گاو آهن چیزل دارای ساختمانی سنگین تر می باشد و اصولا برای خاک ورزی اولیه بکار برده می شود در حالی که کلتیواتور های مزرعه عمدتا به منظور خاک ورزی ثانویه و از بین بردن علف های هرز مورد استفاده قرار می گیرد . کاربرد این نوع گاو آهن ها به منظور نرم کردن خاک و نفوذ هوا و رطوبت در زمین است . عمق کار آن حدود 40 سانتی متر می باشد و دارای دو نوع سوار و کششی می باشد.

نصب و اتصال دنباله‌بندها از جمله گاوآهن‌ها به پشت تراکتور، قواعد خاصی دارد. از جمله آنکه بایستی با رعایت تمامی اصول فنی، بهداشتی، ایمنی، ارگونومیکی و مقررات کارگاهی باشد.

تمامی گاوآهن‌ها از لحاظ نحوه اتصال دارای انواع سوار، نیمه سوار و کششی می‌باشند.

اتصال گاوآهن انتخابی به تراکتور

1-سلامت گاوآهن را بررسی و آماده به کار نمایید.

2-تراکتور را آماده کنید (بازدیدهای اولیه، رفع نیازها و معایب احتمالی و…).

3-تراکتور را روشن کرده و به محل نگهداری گاوآهن هدایت کنید.