وزن تانکر پلاستیکی
تانکرهای پلاستیکی در صنایع مختلف و مصارف خانگی برای ذخیره مایعاتی مانند آب، مواد شیمیایی و سوخت‌ها به‌طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرند. محبوبیت این مخازن به دلیل دوام بالا، مقاومت در برابر خوردگی و وزن سبک‌تر آن‌ها نسبت به مواد سنتی مانند فولاد است. با این حال، آگاهی از وزن تانکر پلاستیکی، چه در حالت خالی و چه در حالت پر، برای نصب صحیح، پشتیبانی مناسب و ملاحظات ایمنی بسیار مهم است.
در این راهنمای جامع، به بررسی عوامل تأثیرگذار بر وزن منبع آب پلاستیکی، روش‌های محاسبه آن، و همچنین ارائه جدول وزن مخازن پلی اتیلن خواهیم پرداخت.
فهرست مطالب
محاسبه کلی وزن تانکر پلاستیکی:
برای اینکه متوجه شوید تخمین وزن تانکر آب پلاستیکی چیست؟ (وزن تانکر ۱۰۰۰ لیتری پلاستیکی، وزن تانکر ۱۰۰۰۰ لیتری پلاستیکی یا وزن هر نوع تانکر دیگر) مراحل زیر را دنبال کنید:
- تعیین حجم تانکر: ابتدا حجم خارجی تانکر را بر اساس شکل و ابعاد آن محاسبه کنید.
- محاسبه حجم ماده مصرفی: حجم داخلی (فضای قابل استفاده برای مایعات) را از حجم خارجی کم کنید تا حجم پلاستیک مورد استفاده به دست آید.
- ضرب در چگالی ماده: حجم ماده مصرفی را در چگالی پلاستیک ضرب کنید تا وزن مخزن پلاستیکی مشخص شود.
مثال محاسبه
خرید تانکر آب استوانه‌ای پلی‌اتیلن با چگالی بالا (HDPE) با مشخصات زیر را در نظر بگیرید:
- قطر خارجی: ۱ متر
- قطر داخلی: ۰.۹۸ متر
- ارتفاع: ۲ متر
مرحله ۱: محاسبه حجم خارجی و داخلی
- حجم خارجی: π × (۰.۵ m)² × ۲ m ≈ ۱.۵۷ m³
- حجم داخلی: π × (۰.۴۹ m)² × ۲ m ≈ ۱.۵۱ m³
مرحله ۲: محاسبه حجم ماده مصرفی
- حجم ماده: حجم خارجی – حجم داخلی ≈ 0.۰۶ m³
مرحله ۳: محاسبه وزن تانکر
- وزن تانکر: حجم ماده × چگالی HDPE
- ۰.۰۶ m³ × ۹۵۰ kg/m³ ≈ ۵۷ kg
وزن آب داخل مخزن
چگالی آب تقریباkg/m³ ۱۰۰۰ است. برای محاسبه وزن منبع آب پلاستیکی در حالت پر:
- وزن آب = حجم داخلی × چگالی آب
- ۱.۵۱ m³ × ۱,۰۰۰ kg/m³ ≈ ۱,۵۱۰ kg
وزن کل در حالت پر
- وزن کل = وزن تانکر + وزن آب
- ۵۷ kg + 1,510 kg ≈ ۱,۵۶۷ kg
وزن انواع مخازن پلاستیکی با ظرفیت‌های مشخص
در این بخش، وزن انواع تانکر پلاستیکی را با ظرفیت‌های مشخص بررسی می‌کنیم:
- وزن تانکر ۱۰۰۰ لیتری پلاستیکی: وزن مخزن پلی‌اتیلن ۱۰۰۰ لیتری (تقریباً ۲۲۰ گالن) معمولاً حدود ۳۱ کیلوگرم است. البته این وزن بسته به طراحی مخزن و ضخامت دیواره‌ها ممکن است کمی متفاوت باشد.
- وزن تانکر ۲۰۰۰ لیتری پلاستیکی: وزن تانکر پلاستیکی ۲,۰۰۰ لیتری (حدود ۴۴۰ گالن) بسته به برند و طراحی آن متفاوت است. برای مثال، یک مخزن باریک با ارتفاع ۱,۷۰۰ میلی‌متر، طول ۲,۱۸۰ میلی‌متر و عرض ۶۸۰ میلی‌متر، حدود ۸۷ کیلوگرم وزن دارد.
- وزن مخزن ۳۰۰۰ لیتری پلی اتیلن: وزن مخزن پلی‌اتیلن ۳۰۰۰ لیتری (تقریباً ۶۶۰ گالن) معمولاً در حدود ۷۵ کیلوگرم است. البته این مقدار بسته به طراحی و ضخامت دیواره‌ها ممکن است کمی تغییر کند.
- وزن مخزن ۵۰۰۰ لیتری پلی اتیلن: وزن مخزن ۵۰۰۰ لیتری پلی‌اتیلن (حدود ۱,۱۰۰ گالن) به طور معمول حدود ۱۰۰ کیلوگرم است. این مقدار به طراحی، جنس و ضخامت دیواره‌های مخزن بستگی دارد.
- وزن تانکر ۱۰۰۰۰ لیتری پلاستیکی: وزن تانکر پلاستیکی ۱۰,۰۰۰ لیتری (حدود ۲,۲۰۰ گالن) بسته به طراحی و برند سازنده متفاوت است. برای مثال، یک مخزن ۱۰,۰۰۰ لیتری ممکن است حدود ۲۰۰ کیلوگرم وزن داشته باشد که این مقدار بسته به ویژگی‌های طراحی و ضخامت دیواره‌ها متغیر است.
جدول وزن مخازن پلی اتیلن
در ادامه، جدولی از ابعاد، ظرفیت‌ها و وزن مخازن پلی اتیلن رایج ارائه شده است.
جدول ۱: مخازن ذخیره‌سازی پلی‌اتیلن عمودی
| ظرفیت (لیتر) | قطر (میلی‌متر) | ارتفاع (میلی‌متر) | وزن خالی (کیلوگرم) |
| ۱۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۱۵۴۰ | ۳۱ |
| ۲۰۰۰ | ۱۰۴۰ | ۲۰۳۰ | ۴۰ |
| ۳۰۰۰ | ۱۴۵۰ | ۲۱۰۰ | ۷۵ |
| ۵۰۰۰ | ۲۰۸۰ | ۱۷۰۰ | ۱۰۰ |
| ۱۰۰۰۰ | ۳۰۴۸ | ۴۶۴۸ | ۵۴۴ |
جدول ۲: مخازن پلی‌اتیلن باریک (Slimline)
| ظرفیت (لیتر) | طول (میلی‌متر) | عرض (میلی‌متر) | ارتفاع (میلی‌متر) | وزن خالی (کیلوگرم) |
| ۱۰۰۰ | ۱۲۰۰ | ۶۸۰ | ۱۷۰۰ | ۵۰ |
| ۲۰۰۰ | ۲۱۸۰ | ۶۸۰ | ۱۷۰۰ | ۸۷ |
| ۳۰۰۰ | ۲۵۳۰ | ۸۵۰ | ۲۰۳۰ | ۱۱۲ |
| ۵۰۰۰ | ۳۳۰۰ | ۱۰۵۰ | ۲۱۰۰ | ۲۰۰ |
| ۱۰۰۰۰ | ۵۰۰۰ | ۱۲۰۰ | ۲۵۰۰ | ۳۵۰ |
جدول ۳: مخازن محافظ دار (IBC)
| ظرفیت (لیتر) | طول (میلی‌متر) | عرض (میلی‌متر) | ارتفاع (میلی‌متر) | وزن خالی (کیلوگرم) |
| ۱۰۰۰ | ۱۲۰۰ | ۱۰۰۰ | ۱۱۶۰ | ۶۵ |
| ۲۰۰۰ | ۱۲۰۰ | ۱۰۰۰ | ۱۴۰۰ | ۷۰ |
| ۳۰۰۰ | ۱۲۰۰ | ۱۰۰۰ | ۱۶۰۰ | ۷۵ |
| ۵۰۰۰ | ۱۲۰۰ | ۱۰۰۰ | ۱۸۰۰ | ۸۰ |
| ۱۰۰۰۰ | ۱۲۰۰ | ۱۰۰۰ | ۲۰۰۰ | ۸۵ |
جدول ۴: وزن مخازن پلی‌اتیلن افقی (دارای پایه)
| ظرفیت (لیتر) | طول (میلی‌متر) | عرض (میلی‌متر) | ارتفاع (میلی‌متر) | وزن خالی (کیلوگرم) |
| ۱۰۰۰ | ۱۵۰۰ | ۱۲۰۰ | ۱۱۰۰ | ۶۰ |
| ۲۰۰۰ | ۲۰۰۰ | ۱۴۰۰ | ۱۳۰۰ | ۱۱۰ |
| ۳۰۰۰ | ۲۵۰۰ | ۱۶۰۰ | ۱۵۰۰ | ۱۶۰ |
| ۵۰۰۰ | ۳۰۰۰ | ۱۸۰۰ | ۱۷۰۰ | ۲۵۰ |
| ۱۰۰۰۰ | ۴۰۰۰ | ۲۰۰۰ | ۲۰۰۰ | ۵۰۰ |
جدول ۵: وزن مخزن پلاستیکی زیرزمینی
| ظرفیت (لیتر) | طول (میلی‌متر) | عرض (میلی‌متر) | ارتفاع (میلی‌متر) | وزن خالی (کیلوگرم) |
| ۱۰۰۰ | ۱۵۰۰ | ۱۲۰۰ | ۱۰۰۰ | ۸۰ |
| ۲۰۰۰ | ۲۰۰۰ | ۱۵۰۰ | ۱۲۰۰ | ۱۴۰ |
| ۳۰۰۰ | ۲۵۰۰ | ۱۸۰۰ | ۱۴۰۰ | ۲۰۰ |
| ۵۰۰۰ | ۳۰۰۰ | ۲۰۰۰ | ۱۶۰۰ | ۳۰۰ |
| ۱۰۰۰۰ | ۴۰۰۰ | ۲۵۰۰ | ۲۰۰۰ | ۶۰۰ |
عوامل مؤثر بر وزن مخازن پلی‌اتیلن
وزن مخازن پلاستیکی تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد که هنگام خرید تانکر، نصب و استفاده باید به آن‌ها توجه کرد. درک این عوامل باعث می‌شود مخزن عملکرد بهینه‌ای داشته باشد، ایمنی آن افزایش یابد و طول عمر بیشتری پیدا کند. در ادامه، این موارد را به‌تفصیل بررسی می‌کنیم:
۱. ظرفیت و ابعاد مخزن
ظرفیت و ابعاد فیزیکی مخزن پلاستیکی به‌طور مستقیم بر وزن آن تأثیر می‌گذارد. مخازن بزرگ‌تر نیاز به مواد بیشتری برای ساخت دارند و در نتیجه، وزن بیشتری خواهند داشت. به عنوان مثال، وزن مخزن پلی اتیلن ۱۰۰۰۰ لیتری به‌طور طبیعی سنگین‌تر از وزن مخزن پلی اتیلن ۱۰۰۰ لیتری است، زیرا برای نگهداری حجم بیشتر، مواد بیشتری به‌کار رفته است.
۲. چگالی و نوع مواد اولیه
نوع پلاستیکی که در ساخت مخزن استفاده می‌شود، وزن آن را به‌شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد. از جمله مواد رایج در تولید مخازن پلی‌اتیلن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پلی‌اتیلن با چگالی بالا (HDPE): این ماده به دلیل استحکام و دوام بالا به‌طور گسترده در ساخت مخازن پلاستیکی استفاده می‌شود.
- پلاستیک تقویت‌شده با فایبرگلاس(FRP): این نوع مخازن با الیاف فایبرگلاس تقویت شده‌اند تا مقاومت بیشتری داشته باشند. با این حال، این تقویت باعث افزایش وزن مخزن در مقایسه با پلاستیک‌های غیرتقویت‌شده می‌شود.
۳. ضخامت دیواره و طراحی ساختاری
دیوارهای ضخیم‌تر مخزن، مقاومت بیشتری در برابر فشارهای داخلی و خارجی ایجاد می‌کنند، اما در عین حال باعث افزایش وزن می‌شوند. همچنین، طراحی ساختاری مخزن، مانند وجود تقویت‌کننده‌ها (Ribs) یا پایه‌های نگهدارنده، می‌تواند به استحکام بیشتر کمک کند ولی ممکن است وزن کلی را افزایش دهد.
۴. درجه چگالی مخصوص
درجه چگالی مخصوص نشان‌دهنده توانایی مخزن در نگهداری مایعات با چگالی‌های مختلف است. هرچه این درجه بالاتر باشد، مخزن می‌تواند مایعات سنگین‌تری را نگه دارد، که در نتیجه نیاز به مواد قوی‌تر و وزن بیشتر خواهد داشت. برای مثال، چگالی مخصوص استاندارد برای برخی مخازن ۱.۷ است، درحالی‌که برخی دیگر دارای درجه ۱.۵ تا ۲.۰ هستند، که این مقدار به کاربرد مخزن بستگی دارد.
۵. وجود لایه‌های محافظ یا پوشش‌های داخلی
برخی مخازن دارای لایه‌های داخلی یا پوشش‌های مقاوم در برابر مواد شیمیایی هستند تا از آلودگی یا تخریب ناشی از مواد خورنده جلوگیری کنند. این لایه‌های اضافی به دلیل افزایش مقدار مواد به‌کار رفته، می‌توانند وزن مخزن را بیشتر کنند.
۶. اتصالات و تجهیزات جانبی
وجود اجزای اضافی مانند شیرها، نشانگرهای سطح، نردبان و یراق‌آلات نصب می‌تواند به وزن کلی مخزن بیفزاید. درحالی‌که این تجهیزات برای استفاده بهتر از مخزن ضروری هستند، اما جنس و اندازه آن‌ها بر وزن نهایی تأثیر می‌گذارد.
۷. استانداردهای طراحی و فاکتورهای ایمنی
مخازنی که بر اساس استانداردهای خاص صنعتی یا الزامات ایمنی طراحی می‌شوند، ممکن است دارای ویژگی‌های اضافی یا دیواره‌های ضخیم‌تر باشند که منجر به افزایش وزن می‌شود. رعایت استانداردهایی مانند ASME RTP-1 یا ASTM D3299 باعث ایمنی و دوام بیشتر مخزن خواهد شد، اما می‌تواند وزن آن را افزایش دهد.
۸. عوامل محیطی
عواملی مانند مقاومت در برابر اشعه ماورای بنفش (UV) در مخازن بیرونی می‌تواند بر انتخاب مواد و ویژگی‌های طراحی تأثیر بگذارد و وزن مخزن را تغییر دهد. به‌عنوان مثال، اضافه کردن مواد ضد UV یا پوشش‌های محافظتی می‌تواند باعث افزایش وزن شود، اما برای جلوگیری از تخریب مخزن در برابر نور خورشید ضروری است.
۹. فرآیندهای تولید
روش ساخت مخزن نیز می‌تواند بر وزن آن تأثیر بگذارد. روش‌هایی مانند قالب‌گیری دورانی یا الیاف‌پیچی می‌توانند منجر به تفاوت در ضخامت دیواره و توزیع مواد شوند که در نتیجه، وزن نهایی مخزن را تغییر می‌دهند.
نحوه انتخاب مخزن پلاستیکی مناسب بر اساس وزن
خرید تانکر پلاستیکی مناسب نیاز به بررسی دقیق عواملی مانند وزن، کاربرد موردنظر، الزامات نصب و امکان حمل‌ونقل دارد. در ادامه به بررسی این موارد می‌پردازیم تا تصمیم‌گیری بهتری داشته باشید.
۱) تعیین هدف استفاده از مخزن
اولین و مهم‌ترین گام، مشخص کردن کاربرد مخزن پلاستیکی است. وزن مخزن در تعیین میزان مناسب بودن آن برای کاربردهای مختلف تأثیر زیادی دارد.
- برای مصارف خانگی
- اگر برای ذخیره آب در خانه نیاز دارید، وزن مخزن پلی اتیلن ۱۰۰۰ لیتری یا وزن تانکر ۲۰۰۰ لیتری پلاستیکی گزینه‌های مناسبی هستند.
- این مخازن سبک بوده (حدود ۲۰ تا ۶۰ کیلوگرم) و نصب آن‌ها بر روی پشت‌بام، بالکن یا حیاط‌های کوچک آسان است.
- برای جابه‌جایی آن‌ها نیازی به ماشین‌آلات سنگین نیست و به‌صورت دستی قابل حمل هستند.
- برای مصارف کشاورزی
- برای آبیاری و ذخیره آب دام‌ها، وزن مخزن ۳۰۰۰ لیتری پلی اتیلن یا وزن مخزن ۵۰۰۰ لیتری پلی اتیلن گزینه‌های مناسب‌تری هستند.
- این مخازن سنگین‌تر از نمونه‌های خانگی بوده (حدود ۶۰ تا ۱۳۰ کیلوگرم)، اما همچنان قابل حمل هستند و می‌توان آن‌ها را بر روی تانکرهای پلاستیکی نصب کرد.
- برای مصارف صنعتی
- اگر برای ذخیره مواد شیمیایی، تأمین آب کارخانه یا کاربری‌های بزرگ نیاز به مخزن دارید، وزن مخزن پلی اتیلن ۱۰۰۰۰ لیتری را در نظر بگیرید.
- این مخازن بین ۱۸۰ تا ۲۶۰ کیلوگرم وزن دارند و برای نصب ایمن نیاز به سطح مقاوم دارند.
- جابه‌جایی آن‌ها به دلیل وزن بالا به تجهیزات حمل‌ونقل مانند جرثقیل یا لیفتراک نیاز دارد.
۲) در نظر گرفتن پشتیبانی ساختاری و الزامات نصب
وزن مخازن پلاستیکی نقش مهمی در انتخاب محل نصب دارد.
- نصب زمینی
- برای نصب وزن مخزن ۵۰۰۰ لیتری پلی اتیلن یا بزرگ‌تر، اطمینان حاصل کنید که سطح زمین صاف و مقاوم باشد تا وزن مایع داخل مخزن را تحمل کند.
- در زمین‌های ناهموار، استفاده از پایه بتنی از کج شدن یا فرو رفتن مخزن جلوگیری می‌کند.
- نصب روی پشت‌بام
- مخازن کوچک مانند وزن مخزن پلی اتیلن ۱۰۰۰ لیتری (با وزن حدود ۲۰ تا ۳۵ کیلوگرم) به‌راحتی روی پشت‌بام نصب می‌شوند و به کمک نیروی جاذبه آب‌رسانی می‌کنند.
- اما مخازن بزرگ‌تر مانند مخزن ۲۰۰۰ لیتری ممکن است نیاز به تقویت ساختاری قبل از نصب داشته باشند.
- نصب زیرزمینی
- اگر قصد دفن مخزن را دارید، ضخامت دیواره و وزن آن باید به‌اندازه‌ای باشد که بتواند فشار زمین را تحمل کند.
- یک مخزن پلی‌اتیلن ۳۰۰۰ لیتری (۶۰ تا ۸۰ کیلوگرم) نسبت به مخزن ۱۰۰۰۰ لیتری برای نصب زیرزمینی مناسب‌تر است، زیرا حفاری و نصب آن آسان‌تر خواهد بود.
۳) بررسی قابلیت جابه‌جایی برای تانکرهای پلاستیکی
اگر مخزن روی وسیله نقلیه برای تأمین آب سیار نصب شود، وزن آن عامل مهمی خواهد بود.
- مخزن پلی‌اتیلن ۱۰۰۰ لیتری برای کامیون‌های کوچک آب‌رسانی یا سمپاش‌های کشاورزی ایده‌آل است.
- وزن مخزن ۳۰۰۰ لیتری پلی اتیلن برای تانکرهای آب‌رسانی متوسط در پروژه‌های ساختمانی و کشاورزی مناسب است.
- مخزن پلاستیکی ۱۰۰۰۰ لیتری معمولاً در تانکرهای آب شهری استفاده می‌شود، اما وزن آن نیازمند شاسی مقاوم و نصب ایمن روی وسیله نقلیه است.
۴) مقایسه هزینه جابجایی در برابر وزن
مخازن سبک‌تر هزینه حمل‌ونقل کمتری دارند، اما ممکن است دیواره‌های نازک‌تری داشته باشند که باعث کاهش دوام آن‌ها می‌شود. در مقابل، مخازن سنگین‌تر مقاوم‌تر هستند اما هزینه حمل و نصب بیشتری دارند.
| ظرفیت مخزن | وزن تقریبی (کیلوگرم) | حمل‌ونقل | نیاز نصب |
| ۱۰۰۰ لیتر | ۲۰ – ۳۵ کیلوگرم | وانت، حمل دستی | پشت‌بام یا زمین |
| ۲۰۰۰ لیتر | ۴۰ – ۶۰ کیلوگرم | کامیون کوچک، نیاز به ۲-۳ نفر | زمین صاف موردنیاز است |
| ۳۰۰۰ لیتر | ۶۰ – ۸۰ کیلوگرم | کامیون متوسط، لیفتراک اختیاری | احتمال نیاز به پایه بتنی |
| ۵۰۰۰ لیتر | ۹۰ – ۱۳۰ کیلوگرم | کامیون متوسط تا بزرگ | نیاز به فونداسیون قوی |
| ۱۰۰۰۰ لیتر | ۱۸۰ – ۲۶۰ کیلوگرم | کامیون بزرگ، جرثقیل/لیفتراک لازم | نیاز به سطح مقاوم |
وزن مخازن پلاستیکی بسته به اندازه، جنس و طراحی متفاوت است. مخازن پلی‌اتیلنی با ترکیب عالی از دوام و سبکی، گزینه‌ای ایده‌آل برای کاربردهای مختلف محسوب می‌شوند. چه به یک مخزن پلاستیکی ۱۰۰۰ لیتری برای مصارف خانگی نیاز داشته باشید یا یک مخزن ۱۰۰۰۰ لیتری برای کاربردهای صنعتی، انتخاب وزن مناسب مخزن باعث نصب آسان و استفاده طولانی‌مدت خواهد شد.
