اینترنت اشیا صنعتی (انقلاب صنعتی چهارم)
اینترنت اشیا صنعتی اخیراً به یکی از موضوعات جذاب دنیای فناوری تبدیل‌شده است. لذا مقاله حاضر، تغییر حاصل از اینترنت اشیاء در تولید، صنعت و فعالیت‌های صنعتی پایدار را بیان می نماید.
فهرست مطالب
تعریف اینترنت اشیاء صنعتی
IIoT به اینترنت اشیا صنعتی اشاره دارد که به معنی استفاده از ابزار و سنسورها و سایر دستگاه‌های متصل شده به ماشین‌آلات و وسایل نقلیه در بخش حمل‌ونقل، انرژی و صنعت است اینترنت اشیاء صنعتی توانسته است قابلیت‌های جدیدی را در تمامی صنایع ایجاد نماید.
IIoT فناوری اطلاعات را به فناوری عملیاتی تبدیل می‌کند و امکان‌های وسیع را برای ابزار دقیق فراهم می‌آورد و منجر به بهره‌وری عمده برای تقریباً هر عملیات صنعتی می‌شود.
تفاوت اینترنت اشیاء و اینترنت اشیای صنعتی (IIoT)
همان‌طور که در مقاله اینترنت اشیا نیز اشاره‌شده است اینترنت اشیا مفهومی رایانشی است برای توصیف آینده‌ای که در آن اشیای فیزیکی یکی پس از دیگری به اینترنت وصل می‌شوند و با اشیای دیگر در ارتباط قرار می‌گیرند.
اینترنت اشیاء صنعتی درواقع جزئی از مفهوم کلی IoT است و به کاربرد IoT در صنعت اطلاق می‌شود.
IIoT بعضاً به‌عنوانIndustrial Internet یا اینترنت صنعتی نیز شناخته می‌شود. اینترنت اشیاء صنعتی در آینده با افزایش دقت و دسترسی به اطلاعات با سرعت و کارایی بیشتر، انقلابی در صنایع برپا خواهد کرد.
ضرورت استفاده از اینترنت اشیاء در صنایع
تأثیر اینترنت اشیاء بر روی کسب‌وکار چیست؟ چه فرصت‌های جدیدی ایجاد خواهد شد؟
رقبای شما چگونه از این فناوری استفاده می‌کنند تا بتوانند نوآوری را در خدمت فرآیندهای کسب‌وکار قرار داده و سرعت یادگیری و حرکت خود را افزایش داده تا خالق ارزش‌های جدیدتری برای مشتریان خود باشند؟
در حال حاضر، سازمان‌های داده محور از داده تولیدشده توسط IoTبه‌منظور بهبود خدمات به مشتریان، تولید درآمد بیشتر از محصولات و سرویس‌های جدید، بهینه‌سازی عملیات و تغذیه خوراک داده بیشتر درون زیرساخت‌های تحلیلی خود استفاده می‌کنند. در این بخش به ذکر مثالی در این خصوص می‌پردازیم:
به‌عنوان‌مثال کاهش هزینه‌های عملیاتی در صنعت از اهمیت زیادی برخوردار است بنابراین مدیران بسیاری از صنایع با استفاده از سیستم‌های پیشگو که به فناوری‌های اینترنت اشیا مجهز هستند مانند حسگر، دوربین و … می‌توانند در خصوص از رده خارج شدن قطعات، مشکلات خط تولید، خطرات شرایط محیطی و … هشدارهای لازم را دریافت کنند و از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها برای ایجاد خط زمانی نگهداری و تهیه قطعه خدمت‌رسانی پیش از وقوع مشکلات استفاده کنند.
اینترنت اشیا با اهرم قرار دادن داده‌های جاری از حسگرها و وسایل برای سنجش سریع شرایط فعلی، شناسایی نشانه‌های هشدار، رساندن پیام‌ها و انجام خودکار فرایندهای مناسب نگهداری، این کار را به یک تکلیف پویا، سریع و خودکار تبدیل می‌کند.
تأثیر IoT بر کسب‌وکار
همان‌طور که در بخش ضرورت IoT در صنایع ذکر شد استفاده از اینترنت اشیا در صنعت، نقش بسزایی در بهبود وضعیت کسب‌وکارها به‌خصوص کسب‌وکارهای حوزه B2B و B2G دارد. کسب‌وکارهای B2B و B2G اولین اتخاذکنندگان راه‌حل‌های اینترنت اشیاء هستند، چراکه آن‌ها از اینترنت اشیاء برای رسیدن به اهداف زیر استفاده می‌کنند:
- شناسایی مشکلات، پیش از تبدیل آن‌ها به مشکلات جدی
- کاهش وقفه‌های بدون برنامه‌ریزی
- کاهش هزینه‌های نگهداری
- آنالیز برای کنترل و تصمیم‌گیری هوشمندانه‌تر در مورد سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های آینده
- بهبود کارایی نیروی کار برای بیشترین بهره‌وری در کمترین زمان
- گسترش و توسعه بازارهای جدید و ارائه محصولات نوآورانه
- کاهش زمان خرابی سیستم، شناسایی و حل نقاط مشکل‌زا
- بهبود تجربه مشتری
- افزایش بهره‌وری
نتیجه برخی از مطالعات حاکی از آن اسـت که اینترنت اشـیاء می‌تواند تا حدود شـش درصــد از اقتصـاد جهان را در سال ٢٠٢٠ در دست گیرد و لذا بسـیاری از مؤسســات به شناسایی و دسته‌بندی این صنایع پرداخته‌اند.
بخش تولید، سلامت، بیمه، بانکداری، خرده و عمده‌فروشی، خدمات پردازش، حمل‌ونقل، بخش دولتی، املاک و خدمات کسب و کارانه، خدمات شهری، کشاورزی و دیگر بخش‌ها که پیش‌بینی می‌گردد تا سال ٢٠٢٠ تا حدود 8/1 تریلیون دلار ارزش اقتصــــــادی ایجاد نمایند. لذا توسعه راهکارهایی برای بهره‌برداری از این فناوری بیش‌از گذشته ضروری می‌نماید.
اینترنت اشیاء در صنایع مختلف در ایران
شرکت‌های ایرانی در کدام صنعت با بهره از اینترنت اشیاء به خلق ارزش مشغول می‌باشند؟ پاسخ به این سؤال برای تدوین هر نوع نقشــه راهی الزامی است. زیرا بدون درک وضع موجود نمی‌توان وضع مطلوبی را متصور گردید. این موضوع در شکل 1 موردتوجه قرارگرفته است.
عکس اینترنت اشیا در صنایع مختلف در ایران
با توجه به شکل فوق می‌توان به‌روشنی دریافت که صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات بیشترین مخاطب اینترنت اشیاء در میان شرکت‌های ایرانی فعال در حوزه IoT و حاضر در نمایشگاه تلکام1395 بوده اسـت.
با مقداری اختلاف در جایگاه صنایع (با پیش‌بینی‌های مؤسسات متفاوت برای سال 2020) نتایج مؤید این موضوع می‌باشند که صـنایع سـلامت، حمل‌ونقل، بانکداری و بیمه و سـاخت و تولید هوشمند محرک‌های توسعه اینترنت اشیاء در جهان خواهند بود.
نتیجه‌گیری
اینترنت اشیا به‌عنوان یک صنعت نوین که از دانش‌های پیشین و تجربه صنایعی چون اینترنت، ارتباطات، فناوری اطلاعات، سخت‌افزار و نرم‌افزار استفاده کرده و مفهومی جدید را پایه‌گذاری نموده است، قابلیت آن را دارد که راه‌حل‌هایی برای مسائل دنیای امروز عرضه کند. امروزه دولت‌های جهان به دلیل فواید بسیاری که از آینده این صنعت سراغ دارند و آن را عاملی جهت توسعه شناسایی نموده‌اند، تمایلی منطقی به سمت استقرار این صنعت در کشور خوددارند.
منبع
گزارش تحلیلی نخستین پیمایش اینترنت اشیاء، پژوهشکده ارتباطات و فناوری اطلاعات.
صنعت اینترنت اشیاء، پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات (مرکز تحقیقات مخابرات ایران).
