انواع روش‌های اجرای شخم با گاوآهن برگرداندار
فهرست مطالب
در این مقاله می خواهیم به انواع روش‌های اجرای شخم با گاوآهن برگرداندار بپردازیم.
گاو آهن برگرداندار وسیله‌ای است که در عمق مشخصی از زمین، حجم معینی از خاک را برداشته و در حدود ۱۴۰ درجه چرخانده و بعد از آن به یک سمت که اغلب سمت راست است منحرف میکند.
انواع روش‌های اجرای شخم با گاوآهن برگرداندار:
- روش سیستماتیک یا قطعه‌بندی
- روش دورتادور {گردشی یا محیطی}
- شخم با گاوآهن دوطرفه
روش قطعه‌بندی یا سیستماتیک
این روش مخصوص یک طرفه است. در ابتدا مزرعه به قسمت هایی بصورت مضربی از عرض کار دستگاه تقسیم میشود. بعد هر قطعه بطور مجزا و از کناره‌های قطعه به سمت مرکز، و یا از مرکز قطعه زمین به کناره‌های آن، شخم زده میشود. روش ابتدایی را روش شخم جدا کردن و روش دوم را روش شخم سرهم کردن میگویند.
در روش جدا کردن یک جوی در مرکز و دو پشته در کناره ها ایجاد خواهد شد. در روش سرهم به ناچار یک پشته در مرکز و دو جوی در کناره‌ها خواهیم داشت.
روش دورتادور {گردشی یا محیطی}
این روش، شخم مخصوص گاوآهن یک طرفه بوده و محیطی یا گردشی نیز نام دارد . این روش هم برای زمین هایی با شکل هندسی معین و هم برای زمین هایی با شکل هندسی نامعین مناسب است و به دو حالت اجرا میشود.
حالت اول: عملیات شخم از یک گوشه زمین آغاز شده و با حرکت چرخشی به مرکز زمین، شخم خاتمه می‌یابد.
حالت دوم: شخم زدن از مرکز زمین شروع میشود و در کناره‌های زمین عملیات شخم خاتمه میابد.
روش شخم با گاوآهن دوطرفه
یکی از انواع روش‌های اجرای شخم با گاوآهن برگرداندار روش شخم با گاوآهن دوطرفه است .این روش مخصوص گاوآهن دوطرفه می باشد. در این حالت نیاز به قطعه‌بندی زمین نبوده و عملیات شخم از یک سمت زمین آغاز و پس از اتمام یک مسیر رفت، از کنار زمین شخم خورده قبلی مسیر برگشت آغاز خواهد شد.
در مسیر برگشت لازم است تا گاوآهن خاک را بر خلاف جهت مسیر رفت منحرف نماید، لذا قبل از آغاز مسیر برگشت باید با راه‌اندازی سیستم وارونه‌کن، طرف دیگر گاوآهن را استفاده نیز کرد.
این عملیات در تمامی مسیرهای رفت و برگشت تکرار میشود تا عملیات شخم به اتمام برسد. با استفاده از گاوآهن دوطرفه، صرفه‌جویی در زمان بعمل می‌آید و جوی و پشته‌های متعدد در زمین ایجاد نخواهد شد، بلکه تنها یک جوی در یک سمت زمین و یک پشته در سمت دیگر بوجود خواهد آمد.
اهداف شخم
- افزایش نفوذپذیری خاک و در نتیجه ورود بهتر آب و هوا به درون آن
- افزایش خلل و فرج خاک
- کاهش تبخیر آب در اثر قطع شدن لوله های مویین
- زیر خاک نمودن بقایای گیاهی ، ریشه علفهای هرز و تخم و لارو حشرات مضر
- نرم کردن خاک
فواید شخم
- شخم بقایای گیاهی را زیر خاک کرده ، با این عمل مواد آلی زمین افزایش می یابد.
- بوسیله شخم خاک پوک شده و در نتیجه انتشار ریشه در زمین و همچنین نفوذپذیری آب در خاک افزایش می یابد.
- در اثر شخم نفوذ هوا در خاک زیاد می شود بنابراین فعالیت میکروارگانیسمها افزایش می یابد.
- در اثر شخم حل شدن مواد معدنی در خاک تسهیل می گردد و در نتیجه قابلیت جذب مواد معدنی به وسیلە ریشە گیاهان افزایش می یابد.
- براثر فعالیت ریشه و فعالیت میکرو ارگانیسم ها غلظت CO2 خاک افزایش و O2 کاهش می یابد با شخم مناسب این نسبت به تعادل می رسد.
- بوسیله شخم زدن ساقه های زیرزمینی علفهای هرز ، لارو و تخم آفات گیاهی به سطح زمین منتقل شده که این عمل باعث از بین رفتن آنها خواهد شد.
- کودهای شیمیایی و آلی به خصوص کود فسفر و آهک را باید با خاک مخلوط کرد شخم مناسب باعث مخلوط شدن کود با خاک می شود.
زمان مناسب شخم
بعد از انواع روش‌های اجرای شخم با گاوآهن برگرداندار نوبت به زمان مناسب شخم میرسد. زمان انجام شخم به عوامل مختلفی مانند شرایط خاک ، نوع گیاه ، فصل کاشت و شرایط اقلیمی بستگی دارد. بنابراین کشاورز هر زمانی نمی تواند عملیات شخم را انجام دهد. اگر عملیات شخم از نظر زمان و عمق به طور دقیق انجام نشود نه تنها اهداف شخم تأمین نمی شود بلکه در شرایطی ممکن است خرابی بستر کشت را در پی داشته باشد. در اینجا چند عامل مهم که در زمان اجرای شخم تاثیرگذار است با هم بررسی می کنیم.
انتخاب روش شخم بستگی به نوع و اندازه‌ی گاوآهن برگرداندار مورد استفاده دارد. در صورتی که گاوآهن مورد استفاده از نوع یک‌طرفه باشد مزرعه را ممکن است جهت جلوگیری از ایجاد جوی و پشته‌ی زیاد در مزرعه به‌روش قطعه‌بندی و یا به‌صورت دورتادور شخم بزنند.
جهت مشاهده مقاله انتخاب نوع گاوآهن در کشاورزی کلیک کنید.
[faqs style=toggle]
