3 نوع از انواع دستگاه کاشت

[supsystic-slider id=1 position=”center”]

انواع دستگاه کاشت

 تاریخچه دستگاه های کاشت و طرز ساختن آن را به چینی ها تعلق می دهند و تا قبل از سال 1840 میلادی ( 162سال قبل ) کاشت بذر ها به روش ابتدایی انجام میشد.

به این طریق که ابتدا زمین را شخم میزدند و پس از نرم و مسطح کردن مزرعه ، بذر را با دست روی زمین می پاشیدند و سپس به وسیله هرس بذر ها را زیر خاک قرار میدادند ولی از این تاریخ به بعد برای اولین بار شخصی به نام ویلیام تی پنویوک از اهالی مارال بور شرقی پنسیلوانیا در ایلات متحده اقدام به ساخت یک ماشین بذر افشان ساده کرد .

آمار سال 1880 میلادی نشان می دهد که 53% گندم های آمریکا توسط بذر افشان ها کشت می شد ساختمان اولین بذر افشان خطی عبارت است از یک جعبه چوبی استوانه ای که در اطراف مر کز آن سوراخ هایی وجود دارد و از این سوراخ ها بذر ها روی زمین و خطوط موازی به طور مسلسل ریخته میشوند.

ساختمان اولین بذر افشان از قسمت های زیر تشکیل شده است :

1- صندوق یا مخزن بذر پاش که محل ریختن بذر می باشد و معمو لا روی دو چرخ حامل نصب میشوند .

2-دست گاه های تقسیم کننده و توزیع کننده و هدایت دانه ها با استفاده از لوله سقوط

3- وسایل تنطیم وسایلی هستند که مقدار بذر – عمق کاشت – فواصل ردیف ها و فواصل بذر ها را روی هر ردیف تنظیم می کند.

حسن های انواع دستگاه کاشت عبارت اند از:

1- سرعت عمل در کاشت

2-باعث صرفه جویی در مقدار بذر در واحد سطح می شود

3-عمق کاشت قابل تنظیم بودن

4- یکنواخت بودن کاشت

5-یکنواخت بودن توزیع بذر

6-یکنواخت پوشاندن بذر ومیزان فشار روی آنها

7-انتخاب کردن بذر مناسب و یکنواخت بودن دانه ها از نظر ابعاد برای ماشین

علاوه بر موارد بالا عوامل دیگری تخصص و تجربه کارنده است که در بالا بردن کیفیت و کمیت محصول بسیار موثر می باشد

تقسیم بندی و انواع دستگاه کاشت :

به طور کلی انواع دستگاه کاشت به سه دسته تقسیم می شوند :

الف )بذر کار ها

ب) انواع دستگاه کاشت سیب زمینی

ج) نشا کار ها

لازم به توضیح است که هر کدام از دستگاه کاشت های بالا به چند دشته تقسیم می شوند:

مثلا بذر کار ها به سه دسته تقسیم می شوند :

1- بذر افشان های درهم

2- بذر کار های خطی یا خط کار

3- کپه کار ها

الف : انواع دستگاه کاشت و بذر کار – بذر افشان های درهم :

همانطور که از نام این نوع بذر کار پیدا است بذر ها را به طور پراکنده و در هم می پاشد به ابن معنا که لوله سقوط بذر افشان ردیفی را می توان برداشت و زیر سوراخ ها بین جعبه بذر و زمین یک صفحه چوبی قرار دارد تا در موقع بذر کاری دانه ها پس از خروج از مخزن به طور یک نواخت پراکنده گردند .

این بذر کار اگرچه درهم است ولی مزیت آن نسبت به بذر افشانی با دست این است که بذر بطور یک نواخت تر و منظم تر با سرعت بیشتر و با نیرو هزینه کمتر کاشته می شود این نوع بذر افشان ها پس از اینکه بذر را روی زمین ریختند روی آن را نمی پوشانند از این لحاظ زنجیر یا چوب با هرس به آن ها متصل می نمایند تا بذر را زیر خاک کنند .

در بعضی بذر افشان های درهم روی تخته چوب زیر سور اخ های سقوط برجستگی های هرمی شکل نصب شده که نوک تیز آنها به طرف سوراخ های سقوط بذر است و باعث می شود که بذر هنگامی که روی آنها ریخته می شود بهتر به اطراف پراکنده شود و روی زمین پخش می شود و چون تخته چوب به صورت مورب نصب شده است و دستگاه کاشت هم در حرکت است لذا بذر ها روی تخته چوب و بین برجستگی ها نمی تواند باقی بماند .

بذر کار های خطی کار:

این نوع بذر کار ها به این طرق عمل میکنند که ابتدا شیار هایی در زمین باز نموده و بذر ها را به طور مسلسل به داخل این شیار ها می ریزند و شپش روی بذر ها  را می پوشانند بعضی از این ماشین ها مجهز به وسایلی هستند که توسط آن ها می توان عمق کاشت و فاصله ردیف ها را نیز تغییر داد . همچنین مقدار بذر را هم می توان در واحد سطح تنظیم نمود .

بذر کار کپه ای :

کپه کاری مانند ردیف کار ها می باشد به این معنی که بذور باید با فاصله کاشته شوند و معمولا بذر ها را روی خط ولی بافاصله معین می کارند که در زمان کاشت بذر را در شکاف ایجاد شده در هر محل به جای یک بذر چندین بذر ریخته می شود .

ساختمان کپه کار ها شبیه ردیف کار های معمولی است در صورتی که کارنده دارای دستگاه موزعی که قادر است به جای یک دانه چند دانه داخل لوله سقوط کند.

ساختمان کپه کار از قسمت های زیر تشکیل شده است:

1-شاسی

2- مالبند

3-چرخ های حامل

4- صندوق یا مخزن بذر

5- سوراخ های خروجی

6- بهم زن ها

7- مقسم ها

8- دستگاه انتقال حرکت

9- لوله های سقوط

10- شیار باز کن ها

11- وسایلی که روی دانه را می پوشانند

12- وسایل تنظیم کننده

13- کلاج

14-خط کش یا مارک

تقسیم بندی بذر کار های کپه ای :

بذر کار های کپه ای را به دسته تقسیم بندی می کنند

الف)از لحاظ تعداد ردیف کاشت که خود شامل سه دسته اند :

1-بذر کار های کوچک یک ردیف یا دو ردیفه که به وسیله نیروی ان ها به کار افتاده می شو د و اکثرا در سبزی کاری و مزارع آزمایشی مورد استفاده قرار می گیرد.

2-بذر کار های متوسط3 و 4 ردیفی که به و سیله حیوان یا از طریق اتصال سه نقطه تراکتور به کار افتاده می شود و برای مزارع نسبتا بزرگ مورد استفاده قرار می گیرد .

3- بذر کار های بزرگ که از 5 ردیف بیشتر دارند و به وسیله تراکتر به کار افتاده می شود و در زراعت ها و مزراع بزرگ مورد استفاده قرار می گیرند .

ب) از لحاظ تجهیزات ضمن عمل بذر کاری عمل کود پاشی را نیز انجام می دهد که به این نوع بذر کار ها بذر کار مرکب گفته می شود. .

بذر کاری ردیفی :

در این روش بذرها با فاصله یک نواخت از یکدیگر روی خطوط موازی کاشته می شوند . نظم و ترتیبی که در بذر کاری به این روش وجود دارد ، مقدار بذر مصرفی را کاهش میدهند و با فراهم ساختن آبیاری به روش نشتی موجب صرفه جویی در آب هم می شود . علاوه بر این امکان انجام عملیات داشت.

مانند : سله شکنی ، خاک دادن پای بوته ها و وجین علف‌های هرز به کمک ادوات مکانیزه نیز فراهم می شود .
بذرکاری ردیفی ممکن است به صورت مسطح یا جوی و پشته ای ( بر روی پشته ، داخل جوی ، روی پشته عریض ) انجام شود.

ردیف کار غلات دانه ریز :

این ردیف کار برای کاشت غلات دانه ریز مانند گندم ، جو ، ارزن ، ذرات خوشه ای ( جهت علوفه ) و لوبیاهای روغنی و چشم بلبلی (جهت کود سبز) بر روی زمین مسطح ساخته شده است .

دستگاه شامل مخزن بزرگی است که در کف آن سوراخ هایی برای خروج بذر از مخزن تعبیه شده است یک محور افقی زایده دار در داخل مخزن قرار دارد که با حرکت خود خروج بذر را از سوراخ ها تسهیل می نماید .

رایج ترین روش کنترل خروج بذر استفاده از یک چرخ دنده عریض است که در خارج مخزن و زیر هر سوراخ قراردارد .

این چرخ دنده بذر خارج شده از مخزن را دریافت کرده و به لوله ریزش تحویل می دهد سطحی از چرخ دنده که در زیر سوراخ واقع می شود و همچنین سرعت گردش چرخ دنده برای میزان بذر قابل تنظیم است .

نیروی لازم برای گردش چرخ دنده ها از تایر های ردیف کار تأمین می گردد . بذر خارج شده از چرخ دنده به وسیله لوله ریزش به داخل شیار باریک و کم عمقی که به وسیله دیسک یا پاشنه شیارساز واقع در جلو لوله ریزش ایجاد شده است می ریزد .

پوشش روی بذر تا حدی به وسیله برگشت خود به خودی خاک انجام شده بوسیله چرخ یا زنجیری که پشت هر پاشنه یا دیسک واقع است کامل می گردد عرض کار ردیف کار غلات دانه ریز بسیار متفاوت است ،

ولی عرض کار اغلب آنها ۵/۱ تا ۳ متر می باشد در صورتی که تراکتور نیروی کششی لازم را داشته باشد می توان ۲ تا ۳ ردیف کار را در کنار یکدیگر قرار داد و با یک تراکتور کشید فاصله بین ردیف های کاشت بطور معمول ۱۵ تا ۲۵ سانتی متر می باشد .

بعضی از ردیف کارهای غلات دانه ریز دارای مخازنی برای بذر علف های مرتعی هستند . سیستم کنترل مقدار و انتقال بذر علف های مرتعی کاملاً از سیستم اصلی دستگاه مجزا می باشد .

تنظیم فاصله کاشت در ردیف کار غلات دانه ریز با بستن سوراخ های ریزش بطور متناوب انجام می شود . به این طریق فاصله ردیف های کاشت در این ردیف کارها به صورت مضربی از فاصله دو واحد متوالی است

مثلاً چنانچه فاصله دو واحد ردیف کاری ۵/۱۷ سانتیمتر باشد می توان فواصل ۳۵ تا ۵/۵۲ سانتیمتری را نیز بدست آورد.

کاشت بذر غلات دانه ریز تحت شرایط دیم در داخل شیار انجام می گیرد . ردیف کارهایی که برای این منظور ساخته شده اند دارای فواصل بیشتری بین ردیف های کاشت هستند .

در جلو هر واحد ردیف کار یک شیار ساز قرار دارد که جوی و پشته لازم را به وجود می آورد پاشنه کاشت در داخل جوی عمل می کند ردیف کار ( عمیق کار ) دیمی که در ایران وجود دارد دارای پاشنه قطوری است که شیار کوچکی در خاک به وجود می آورد در پشت پاشنه کاشت چرخ سنگینی با عاج لاستیکی مثلثی شکل قرار دارد که ضمن فشردن خاک روی بذر ، فرم دهی شیار را تکمیل می سازد .
ردیف کار گیاهان علوفه ای :

ساختمان مخزن و قسمت های تنظیم میزان بذر در ردیف کار گیاهان علوفه ای شباهت زیادی به ردیف کار غلات دارد . اما ردیف کار گیاهان علوفه ای فاقد لوله ریزش و دیسک یا پاشنه باز کننده شیار می باشد .

بذر پس از خروج از مخزن از روی چرخ دنده بطور آزاد سقوط می کند و در فاصله بین دو غلتک جلویی و عقبی روی زمین می ریزد .

عرض کار ردیف کارهای گیاهان علوفه ای بسیار متنوع و معمولاً بین ۱ تا ۲ متر می باشد تنظیم فاصله ردیف های کاشت در این ردیف کارها با بستن سوراخ های ریزش بطور متناوب و همانند ردیف کارهای غلات دانه ریز انجام می شود .

ردیف کار گیاهان وجینی :

این ردیف کارها به صورت دستگاه ۴ ردیفه ، ۶ ردیفه یا بزرگتر ساخته می‌شوند و هر واحد کارنده دارای یک مخزن بذر مستقل می‌باشد .

به این ترتیب تفاوت اصلی در ساختمان هر واحد ردیف کار گیاهان وجینی با واحد ردیف کار غلات دانه ریز تنها در نحوه دریافت بذر از مخزن است .

در کاشت گیاهان وجینی بذرها با فواصل معینی ، روی یک خط کاشته می شوند . عمل انتقال بذر بوسیله صفحه ای گردان ( صفحه موزع ) که روی آن سوراخ هایی تعبیه شده است ، انجام می گیرد .

این دستگاه ها از نظر طرز کار به دو صورت مکانیکی و پنوماتیک ساخته می‌شوند

غده کار سیب زمینی :

این دستگاه کاشت نیز نوعی ردیف کار محسوب می شود . خصوصیات ساختمانی ردیف کارهای سیب زمینی بسیار متنوع است . اما به طور کلی دارای یک مخزن غده با سوراخ‌هایی برای خروج غده است.

غده ها از مخزن خارج شده و بوسیله یک چرخ یا تسمه حجره دار دریافت شده و به لوله سقوط می رسند و از آنجا روی خاک قرار می‌گیرند . یک جفت دیسک متقابل ضمن پوشاندن غده ها با خاک ، روی آنها پشته‌های کوچکی ایجاد می کند .
ماشین نشاء کار :

این دستگاه کاشت از یک شیار بازکن، سیستم انتقال بوته، دوچرخ فشار دهنده و لوله برای آبپاشی تشکیل شده است. این گونه ماشین ها برای کشت نشاهای توتون، گوجه فرنگی، فلفل، بادمجان و برنج مورد استفاده قرار می گیرند. در فرم های ساده تر، نشاء توسط کارگر از مخزن برداشت شده و یک به یک به قسمت کارنده هدایت می شود.

اما در فرم های پیشرفته تر،‌غیر از نفری که ماشین یا تراکتور را هدایت می کند،‌ نیروی کارگری اضافی لازم نیست.

برخی از نشا کارها مجهز به مخزن آب هستند که پس از فرو کردن نشاء درخاک، از مخزن آب برای آبیاری نشاء‌ یا قلمه کاشته شده استفاده می کنند.
رديف کاري :
بذرها روي خطوط يا رديف هايي کشت مي شوند که فاصله از 40 تا 100 سانتي متر و بيشتر ممکن است داشته باشند.

چغندرقند و يونجه را به عنوان مثال در فاصله رديف هاي 50 تا 60 سانتي متري ولي ذرت علوفه اي 75 سانتي متر و ذرت دانه اي در فاصله 105 سانتي متري کشت مي شوند. اين نوع گياهان را وجيني نيز مي نامند.

وجين يعني از بين بردن علف هاي هرز بين رديف ها، گياهاني که خطي کاري مي شوند نيازي به وجين کاري ندارند لذا فقط آنهايي رديف کاري مي شوند که بايد وجين شوند.

به اين سبب فاصله رديف هاي کشت بايد دست کم 40 سانتي متر باشد تا ماشين هاي وجين بتوانند در اين فاصله کار کنند.

علت اصلي فاصله دار نمودن رديف هاي کشت آن است که هر گياه نياز به فضاي نسبتاً زيادتري (نسبت به آنهايي که خطي کاريي مي شوند براي رشد خود دارند ولي همين موضوع به علف هاي هرز اجازه رشد مي دهد که اگر از بين نروند با محصول اصلي به رقابت مي پردازند.
قلمه کاري :
نيشکر يکي از محصولاتي است که بايد قطعه اي از ساقه حاوي دست کم يک چشم را کشت نمود. اين تکه ساقه ها را قلمه گويند.

آبياري جوي پشته اي :
آب در جوي هايي روان مي شود که با جوي کن درآورده شده اند.

اين روش آبياري بيش از ساير روش ها در دنيا معمول گشته شايد به اين دليل که عمليات بعدي داشت و برداشت در آن راحت تر است. ولي آب نسبتاً زيادي نيز تلف می شود يعني بازده آبياري آن پايين می باشد.

آبياري غلام گردشي :
همانند روش جوي پشته اي است با اين تفاوت که سر هر جوي به جوي مجاور يک طرف و ته جوي به جوي مجاور طرف ديگر باز است. صيفيجات را معمولاً به اين روش مي کارند. بازده آبياري آن بيش از روش جوي پشته اي است ولي اجراي ماشيني آن مشکل تر مي باشد.
آبياري غرقابي :
مزرعه به قطعات نسبتاً کوچکي تقسيم بندي شده که چهار طرف آن را پشته سازند. هر قطعه را يک کوت نامند. آب را در کوت رها نموده تا به مرور در خاک فرو رود. اين روش، بيشترين بازده آبياري را داشته ولي درآوردن کرتها با ماشين بسيار مشکل است.

در ايران سبزيجات را به اين روش مي کارند. برنج يکي از محصولات عمده اي است که بايد آن را به اين طريق آبياري نمود. . کشت بذر در هر کرت مي تواند به صورت بذرافشاني يا رديف کاري باشد. نشاء برنج را رديف کاري مي کنند.

ديم کاري :
با آب باران آبياري مي شود و لذا نيازي به درآوردن جوي و پشته نمی باشد. ساير روش هاي آبياري معمول مذکور نيز اعمال نمي گردد.

بذر افشان :
بذر در مخزني ريخته مي شود که از ته آن به روي صفحه اي دوار مي ريزد. اين صفحه با حرکت دوراني خود که از محور تواندهي يا چرخ هاي حامل ماشين تأمين مي شود با سرعت مي گردد و بذر تا شعاع 8 متر و بيشتر پرتاب مي نمايد.

اين دستگاه کاشت در انواع يک پره اي و دو پره اي وجود دارند. نوع دوم داراي شعاع پرتاب دو برابر و مخزني با گنجايش بيشتر مي باشد.

در ابتدا اين ادوات براي پخش بذر اختراع شدند ولي با پديدار شدن خطي کارها از آنها فقط براي پخش کود شيميايي استفاده شود و مي وشد.

خطي کارها از طرفي براي کشت آبي گندم و جو مناسب نيستند چون فاقد جوي کن هستند. همپوشاني نيز يکي ديگر از معايب بذرافشاني مي باشد. فاصله رديف هاي پاشش بايد طوري باشد که هر سفر، تقريباً يک سوم شعاع پا شش سفر قبلي را بپوشند.

به عبارت ديگر شعاع کل پاشش بذر افشان را بايد دو سوم شعاع فيزيکي پرتاب در نظر گرفت. براي او کاري علف مراتع و چمن کاري بهرحال، اين دستگاه کاشت يک وسيله سريع و مناسبي است.
معرفی اجمالی انواع ماشین آلات بذر کار
قرار دادن بذر در خاک برای حصول جوانه‌زنی خوب و پابرجایی آن بدون دوباره‌کاری، هدف همه‌ی کسانی است که محصولات زراعی را می‌کارند.

عوامل بسیاری در جوانه‌زنی بذرها و بیرون آمدن گیاه جوان از خاک موثرند.

از جمله مقدار بذر کاشته شده، دوام یا زنده ماندن بذر، ضد عفونی بذر، یکنواختی اندازه‌ی بذر، میزان تمیزی بذر، عمق کاشت، نوع کاشت، میزان رطوبت خاک، زمان بذرکاری، نوع شیار بازکن‌ها، جلوگیری از رفتن خاک سست به زیر بذر،

یکنواختی پوشش بذر، نوع وسیله‌ی پوشاننده، میزان فشردن و سفت کردن خاک اطراف بذر، تمیزی وضعیت بستر بذر، حرارت خاک، نوع زهکش، وضعیت سله‌های خاک و تشخیص خوب، مهارت و توجه کشت‌کننده در هنگام کشت بذر.

کاشتن بذر با دستگاه کاشت، و فکر و طرز ساخت آن در قبل از میلاد مسیح، به چینی‌ها نسبت داده شده است. پاشیدن بذر بر روی خاک شخم خورده و پوشاندن آن با خاک به‌وسیله‌ی بعضی از هرس‌ها، تا حدود سال ۱۸۴۰ میلادی تنها روش معمول کاشت محسوب می‌شد.

ویلیام تی پنوک از اهالی پنسیلوانیا در ایالات متحده آمریکا اولین فردی بود که شروع به ساخت و تولید خطی کارهای غلات نمود. گرچه اختراع او در سال ۱۷۹۹ میلادی به نام الیاکیم به ثبت رسیده بود.

آمار سرشماری ۱۸۸۰ میلادی ایالات متحده آمریکا، نشان می‌داد که در حدود ۵۳ درصد از گندم کشت شده در سال ۱۸۷۹ میلادی، به وسیله‌ی خطی کارهای غلات کاشته شده بود.

وظایف کارنده‌ها

هدف استفاده از اکثر کارنده‌ها (به استثنای بذرپاش ها) این است که بذرها را به طور یکنواخت در روی ردیف‌ها یا روی پشته‌ها قرار دهند. برای انجام این کار به طور مطلوب، کارنده باید اعمال زیر را انجام دهد:

۱. شیاری در خاک باز کند. به منظور جوانه‌ زنی مطلوب، بذرها می‌بایست در زیر سطح خاک قرار گیرند. دستگاه کارنده باید وسیله‌ای برای باز کردن خاک داشته باشد که به شیار بازکن معروف می‌باشد. از انواع شیار بازکن می‌توان به دو نوع بیلچه‌ ای و کفشی اشاره کرد.
۲. بذر را به اندازه مناسب و لازم برای کاشت آماده کند. میزان بذری که در واحد سطح کاشته می‌شود می‌بایست توسط بذرکار به درستی کنترل شود.
۳. بذر را در خاک قرار دهد. فاصله‌ی بین بذرها از هم و عمقی که آنها در خاک قرار می‌گیرند در میزان محصول به دست آمده تاثیر می‌گذارد.

ضمنا دستگاه‌های کارنده دارای این قابلیت هستند که همراه کشت بذر در اطراف آنها کود نیز بپاشند، مجاورت بیش‌از حد بذر با این کودها می‌تواند به آن آسیب برساند. لذا دستگاه باید از دقت کافی در این مسئله هم برخوردار باشد.

۴. روی بذر را بپوشاند. پوشاندن روی بذر می‌تواند از طریق استفاده از پوشاننده‌های کاردی و یا بشقابی انجام گیرد.
۵. بستر بذر را فشرده کند.

برخی دستگاه‌های بذرکار چرخ فشار دهنده‌ای نیز دارند که خاک را بعد از کاشت بذر فشرده می‌کند.

انواع کارنده ها
انواع بذر کارها بر اساس طریقه‌ی کاشت به چهار دسته‌ی کلی طبقه‌بندی می‌شوند: ردیف‌کارها؛ خطی‌کارهای غلات و بذرکارهای هوایی؛ بذرپاش ها و نهایتا کارنده های مخصوص.

ردیف‌کار ها معمولا برای محصولاتی چون ذرت، پنبه چغندر، آفتاب‌گردان، برخی سبزیجات و کلا محصولاتی که می‌بایست با فواصل معین از یکدیگر و بین خطوط کشت شوند به کار می‌روند.

ردیف‌کارها بر اساس روش کاشت بذر، به آنهایی که در سطح زمین مسطح کار می‌کنند، آنهایی که بر پشته ها بذر می‌کارند و نهایتا ردیف‌کارهایی که در کف شیار کشت می‌کنند تقسیم می‌شوند.

سرعت کار و انواع دستگاه کاشت سیب زمینی به عوامل زیر بستگی دارد :

۱-سرعت گار گر :
اگر کارگر با سرعت زیاد تری سیب زمینی ها را به موزع بدهد و یا در لوله سقوط بیندازد به همان نسبت دستگاه کاشت توسط تراکتور تند تر حر کت می کند .
۲-تعداد کار گر :
بعضی از دستگاه کشت ها سیب زمینی کار برای هر ردیف دو صندلی در نظر گرفته اند بنا بر این سرعت کاشت تقریبا دو برابر می شود .
۳-فاصله کاشت:
اگر فاصله کاشت بیشتر باشد سرعت دستگاه کاشت هم بیشتر خواهد بود.
۴-هموار بودن زمین:
عامل بسیار موثری در کیفیت کارنده می باشد.

ساختمان ماشین سیب زمینی کار :

دستگاه کاشت سیب زمینی را معمولا دو یا سه یا چهار ردیفه می سازند و از قسمت های زیر تشکیل شده است :
۱-شاسی
۲-مخزن سیب زمینی
۳-موزع (تقسیم کننده )
۴-لوله سقوط
۵- شیار باز کن
۶-خاک دهنده
۷-صندلی
۸-چرخ متحرک
۹-چرخ حامل
۱۰- مالبند
۱۱-علامت گذار

۱- شاسی
اسکلت بندی دستگاه کاشت سیب زمینی را شاسی می گویند و معمولا از ناودانی ها شماره ۱۰ تا ۲۰ تشکیل شده است.

۲-مخزن سیب زمینی
سیب زمینی ها برای کاشت در آن مخزن ریخته می شود و گنجایش آن حدود ۴۰ سانتی متر مربع است.

۳-موزع ( تقسیم کننده):
که خود ان بر سه نوع اند : ۱-موزع افقی ۲-موزع چنگک دار ۳-موزع زنجیری پیاله دار

۴-لوله سقوط
به سکل استوانه ای است که از جنس پلاستیک ساخته شده و قابل انعطاف است در بعضی از انواع سیب زمینی کار لوله سقوط کاملا عمودی نیست و دارای شیب می باشد تا مانع از ضربه خوردن به جوانه سیب زمینی شود و برای هر ردیف یک لوله سقوط در نظر گرفته شده است .

۵-شیار باز کن
از دو صفحه فلزی محکم که از قسمت جلو به یکدیگر متصل شده و تشکیل زاویه ای می دهد که عرض شیاری حدود ۱۰ تا ۷٫۵ سانتی متر ایجاد می کند .

۶-پوشاننده بذر
بعد از شیار باز کن و لوله سقوط قرار دارد و عمل علاوه بر خاک دادن روی سیب زمینی پشته هم می سازد . نوع دیگر خاک دهند به صورت نهر کن می باشد که در فاصله بین دو ردیف کشت قرار می گیرد

۷-صندلی
محل نشستن کارگر در نوع خودکار جهت کنترل سیستم و در نوع نیمه خودکر باری توزیع سیب زمینی تعبیه شده است

۸-چرخ محرک
عامل انتقال دستگاه کاشت سیب زمینی در مزرعه و به حرکت در آوردن سیستم توزیع چرخ متحرک میگویند.

۹-چرخ حامل
در بعضی از انواع چرخ حامل نیز می باشد .

۱۰- مالبند
اتصال دهنده بین نیروی کششی و دستگاه کاشت است و معمولا از جهات افقی و عمودی و طولی قابل تنظیم است .

۱۱- علامت گذار
در بعضی از دستگاه کاشت های سیب زمینی وجود دارد .

ماشین های نشاءکار:

نشا کار ها یکی دیگر از دستگاه کاشت های مهم است که با این ماشین ها می توان گیاهانی که در خزانه کاشته شده بیرون آورده و در زمین اصلی کشت نموده مثل گوجه فرنگی ، توتون ، برنج ، بادمجان . کلم و کاهو و غیره.

ساختمان یک ماشین نشا کار از قسمت های زیر ساخته شده است :

۱٫ شاسی : اسکلت بندی ماشینی است که تمام قطعات دستگاه روی آن نصب شده است.

2مخزن یا جعبه : در مخزن نشا ها در آن چیده می شود و سپس در اختیار موزع قرار می گیرد .

3صندلی : محلی است که نشا کار روی آن مستقر می شود

4کفش شیار باز کن : با عبور از میان خاک شیاری جهت کشت نشا باز می کند . عرض و عمق شیار به طرح کفشک بستگی دارد .

5موزع: برای توزیع صحیح نشا ها می باشد بعضی از نشا کار ها با دست نشا را در شیار باز شده می کارند و خاک دور آن را فشار می دهند و بعضی دیگر نشا توسط دست به مقسم داده می شود که این موزع ها به شکل های مختلف ساخته می شوند.

برخی موزع ها وی شکل هستند و تحت فشار فنری قرار گرفته اند و هر یک به شکل نگهدارنده ای انجام وظیفه می کنند و کارگر نشا کار نشا را در هر یک از انبرک قرار داده تا در ردیف خودش کاشته شود البته هر نگهدارنده نشا دارای یک پوشش لاستیکی است تا از صدمه به نهال نشا جلوگیری شود . بیشتر موزع ها به دو نوع ساخته شده اند :

الف)موزع صفحه لاستیکی یا پلاستیکی :

تشکیل شده از دو صفحه مدور که می تواند حول محوری بچرخد این دو صفحه طوری مقابل هم قرار دارند که با هم زاویه تشکیل می دهند کار گر نشا را از ریشه گرفته و ساقه و برگ را در بین این دو صفحه پلاستیکی قرار داده و نشا توسط صفحه تا نزدیکی سطح زمین حمل می شود و سپس این دوصفحه از هم باز شده و نشا در شیار قرار می گیرد

ب)موزع وی مانند :

این نوع مقسم ها به صورت چنگالی است که وارد صندوق نشا ردیف خود شده و با دهانه چنگالی مانند خود چند نشا را گرفته و با خود حمل و می کارد البته در این یک نفرنشا ها را در صندوق ردیف می کند .

۱-پوشاننده یا چرخ های فشار دهند :

به صورت دو چرعخ مایل در دو طرف نشا قرار می گیرند و خاک اطراف نشا را محکم می کنند
۲-مخزن آب :
در بعضی از ماشین های نشا کار برای آبیاری نشا های کاشته شده مخزنی که مجهز به یک شیر می باشد روی دستگاه نصب می کنند تا به این وسیله نهال را آبیاری کند.

نگهداری و تعمیر ماشین های کاشت:

مهمترین عامل مخرب کننده این ماشین ها رطوبت می باشد که باعث زنگ زدگی در قسمت های مختلف از جمله مخرب ها است و چون کود شیمیایی خاصیت جذب رطوبت را دارند زودتر به فرسودگی می افتند لذا در پایان کار باید موزع ها را تمیز کرد .

محور های موزع ها را که در اثر کار نکردن کمی گیر می کنند را باید با حرکات ملایم و روغن کاری مفصل ها رفع عیب کرد تا به آسانی کار کند . همچنین تمام قسمت هایی را که احتیاج به گریس دارند گریس کاری کرد.

آشنایی ساده با ادوات کشاورزی
– لند لولر
موارد کاربرد: 
– تسطیح اراضی و آماده نمودن زمین برای عملیات کاشت و آبیاری
– ترمیم ناهمواریهای ناشی از وجود جوی و پشته در زمینهای آبی
مشخصات ویژه: 
– تغییر زاویه تیغه در دو جهت عمودی و افقی به سهولت قابل انجام است. 
– در لولرهای مجهز به جک هیدرولیک تنظیم ارتفاع تیغه به آسانی توسط راننده تراکتور انجام می شود. 
– چرخ گردان در قسمت جلوی لولرهای سنگین با فاصله زیاد از تیغه علاوه بر تسهیل در حمل دستگاه از تاثیرات حرکات تراکتور در سطوح ناهموار به تیغه لولر و به تبع آن موج دار شدن زمین جلوگیری می کند.

– گاو آهن برگرداندار سوار شونده
موارد کاربرد: 
برای شخم خاکهای سنگین و نیمه سنگین به عنوان یک وسیله خاک ورزی اولیه
مشخصات ویژه: 
ساخته شده از آلیاژهای مقاوم 
– شاسی مستحکم و ساده و سوکهای دو لبه و از فولاد بوردار اروپایی بادوام 
– قطعات فرسایشی به آسانی قابل تعویض هستند مجهز به چرخ تنظیم عمق و سیستم ایمنی پین برشی برای کار در شرایط سخت.

– دیسکهای سنگین
موارد کاربرد: 
برای خرد کردن کلوخهای ناشی از شخم و ایجاد سطح یکنواخت و آماده سازی بستر بذر همچنین به عنوان وسیله ای برای خاک ورزی اولیه یعنی دیسک بدون شخم با توجه به شرایط خاک و رطوبت آن مورد استفاده در مزارع بزرگ به ویژه کشت و صنعت ها.

مشخصات ویژه 
– ردیف جلو دارای پره دیسکهای لب کنگره ای است که باعث نفوذ بهتر در خاک و خرد کردن بقایای گیاهی و کلوخها می شود. 
– مجهز به شاسی سنگین و محکم برای کار در شرایط سنگین 
– هم پوشانی کامل پره ها 

– سیستم تنظیم افقی (تراز کننده) باعث یکنواختی عمق کار و کاهش فشار بر تراکتور است. 
– تنظیم ارتفاع با جک هیدرولیک 
– گلگیرها در شرایط مرطوب قابل تنظیم هستند. 
– وزن دیسک روی هر گروه از 72 تا 140 کیلوگرم در مدلهای مختلف انتخاب اصلح را برای شرایط متفاوت زمینی میسر می ساد.

– بذرکار غلات سوار شونده

موارد کاربرد: 
برای کاشت انواع غلات بویژه در زمینهای آبی با سرعت کار فوق العاده

مشخصات ویژه: 

– مجهز به مارکر اتوماتیک، موزع های بذر فلزی شیاردار، شیار بازکن تک دیسکی 
– گیربکس دستگاه مجهز به قفل مخصوص است، که فقط در هنگام جرکت به جلو عمل می کند. 

– مخزن بذر و شافت موزع و محفظه بذر از مواد گالوانیزه و فسمتهای متحرک بادامکها از فولاد ضد زنگ می باشد. 
– فشار شیار بازکنها با تغییر فشار فنرها به طور منفرد و یا به طور جمعی قابل تنظیم است. 
– مقدار کاشت با توجه به نوع بذر از 0.12 کیلوگرم تا 400 کیلوگرم در هکتار قابل تنظیم است.

– زیرشکن و لق کننده

موارد کاربرد: 
برای شکستن لایه سخت (Hardpan) که در اثر چندین سال شخم در عمق معینی تشکیل شده جهت نفوذ آب و توسعه بیشتر ریشه گیاه.

مشخصات ویژه: 

– ساخته شده از فولادهای آلیاژی مقاوم و ضد سایش 
– شاسی و ساقها برای استحکام کافی برای کار در شرایط سخت برخوردارند. 
– وجود شرخهای تنظیم عمق امکان نفوذ به عمق دلخواه با توجه به نوع خاک تا عمق 85 سانتیمر را فراهم می‌سازد.

– گاو آهن قلمی (چیزل پلاو) سوار شونده 

موارد کاربرد:
برای شخم زمینهای دیم به منظور حفظ رطوبت خاک، کاهش فرسایش 
– هچنین کنترل علفهای هرز در زمان آبش با نصب تیغه های پنجه غازی به جای تیغه های قلمی
مشخصات ویژه: 
ساخته شده از فولاد مقاوم، قابل استفاده با تراکتورهای تا 65 تا 110 قوه اسب، مجهز به چرخ تنظیم عمق.

– دیسکهای سبک (تاندوم و افست)
موارد کاربرد: 
– به عنوان ادوات خاک ورزی ثانویه برای شکستن کلوخهای ناشی از شخم و از بین بردن علفهای هرز و آماده سازی بستر بذر در خاکهای سبک
– مخلوط کردن کود با خاک سطحی
مشخصات ویژه: 

– دیسکهای کششی چرخدار مجهز به جک تنظیم عمق می باشند. 
– یاتاقان بلبرینگهای گردگیردار در محور پره ها موجب دوام و طول عمر دستگاه می باشند. 
– گلگیرهای قابل تنظیم موجب کارآیی بهتر در شرایط مرطوب است.

– قطعات فرسایشی ادوات کشاورزی

موارد کاربرد: 

تیغه های فرسایشی ساخت شرکت تولیدی ادوات کشاورزی اراک، شامل سوک گاو آهن، پره دیسک (کروی و مخروطی)، تیغه های کولتیواتور و … تماما از فولاد مخصوص و مقاوم به سایش و ضربه ساخته شده و با روش آهنگری فرمدهی شده و به وسیله کوره ریلی گازسوز منحصر بفرد، در درجه حرارت مناسب آبکاری و سپس ماشینکاری و رنگ‌آمیزی می شوند.

با توجه اعمال کنترلهای لازم و رعایت ابعاد آنالیز و سختی تیغه ها در مراحل مختلف تولید، امکان عرضه آنها با کیفیت بسیار مطلوب و مطابق با استانداردهای بین المللی و مورد قبول فراهم می گردد. این شرکت علاوه بر تامین نیاز اکثر سازندگان داخلی، احتیاجات کشاورزان به تیغه های فر سایشی مورد مصرف در انواع ادوات کشاورزی را در اقصی نقاط ایران می نمایند

• کمباین کاشت:

دستگاه کاشت ترکیبی است که دارای مخازن بذر و کود و تعدادی ابزار خاک‌ورزی می باشد و عملیات خاک‌ورزی و کاشت را می تواند هم‌زمان انجام دهد. این دستگاه کششی بوده است و عملیات کاشت را سریع تر می‌کند.

همچنین در مزارع کم خاک‌ورزی یا غیر خاک‌ورزی به طور گسترده قابل‌استفاده می باشد.

این ماشین آلات کشاورزی که اخیراً در ایران نیز مورداستفاده قرار گرفته است به دلیل حجم کم و راندمان بالا نقش عمده‌ای در سریع تر شدن و افزایش عملیات کاشت داشته است.

انواع دستگاه کاشت بذر

به‌طورکلی ماشین‌آلات کاشت به سه دسته بذرپاش، دستگاه کاشت سیب¬زمینی و ماشین نشاکاری تقسیم می‌شوند.

ماشین بذرپاش

این ماشین‌ها به کاشت بذر در خاک می‌پردازند و در سه نوع بذرپاش درهم، بذرپاش خطی یا خط کار و بذرپاش توده‌ای هستند.

بذرپاش درهم همان‌طور که از نام آن مشخص است، دانه‌ها در این نوع کاشت پراکنده هستند. کاشت بذرها پس از خروج از مخزن به طور مساوی توزیع می‌شوند.

اگرچه کاشت این بذر درهم است اما مزیت آن نسبت به کاشت دستی این است که بذرها به‌صورت یکنواخت‌تر و منظم‌تر و با سرعت بیشتر و با نیروی کمتر کاشته می‌شوند.

این نوع بذرپاش که یکی از انواع دستگاه کاشت است بعد از کاشت بذر روی زمین روی آن را نمی‌پوشاند.
 در این راستا برای دفن بذر زنجیر یا چوب را به آنها وصل می‌کنند.

در برخی از بذرپاش‌های درهم دارای برجستگی‌های هرمی است که نوک تیز آن هرم به سمت سوراخ‌های ریزش بذر است که باعث می‌شود دانه‌ها در هنگام ریختن روی آنها بهتر پراکنده شوند. سپس دانه‌ها را بر روی زمین پهن می‌کند.

بذرپاش خطی
عملکرد این نوع بذرپاش به این صورت است که ابتدا شیارهایی در زمین ایجاد می‌شود و سپس دانه‌ها را در این شیارها می‌ریزند و بعد روی دانه‌ها را می‌پوشانند.

برخی از این ماشین‌ها که یکی از انواع دستگاه کاشت می باشد مجهز به ابزارهایی هستند که می‌توانند عمق کاشت و فاصله ردیف‌ها را نیز تغییر دهند. همچنین مقدار بذر در واحد سطح قابل تنظیم است.

بذرپاش توده‌ای
در این نوع بذرپاش، دانه به صورت تپه در ردیف‌های منظم کاشته می‌شوند، به این معنی که بذرها باید به شکل تپه‌ای و در فواصل زمانی کاشته شوند و بذرها معمولاً روی یک خط کاشته می‌شوند. ساخت تپه‌ها شبیه به یک ردیف‌کاری معمولی می باشد.

دستگاه کاشت های سیب‌زمینی

درگذشته، کاشت دستی سیب‌زمینی به‌کندی انجام می‌شد؛ بنابراین، ساخت ماشین‌آلات. کاشت سیب‌زمینی به خدمتی ارزشمند برای جامعه بشری تبدیل شد.

با این نوع دستگاه کاشت می‌توان سیب‌زمینی را در فواصل منظم روی ردیف در خاک موردنظر کاشت. کودهای شیمیایی در زیر بذر قرار می‌گیرند و روی بذر و کود را می‌پوشانند.
دستگاه های کاشت سیب‌زمینی ممکن است یک یا چند ردیف باشند. همچنین دستگاه کاشت سیب‌زمینی در دو نوع ساخته می‌شوند.

نوع نیمه اتوماتیک و اتوماتیک، در نوع نیمه اتوماتیک سیب‌زمینی توسط کارگر توزیع می‌شود و یا در لوله سقوط پرتاب می‌شود اما در نوع اتوماتیک این عمل توسط دستگاه کاشت انجام می‌شود.

دستگاه کاشت نشا

ماشین آلات کشاورزی کاشت نشا: یکی دیگر از دستگاه‌های مهم کاشت است که می‌توان از آن برای استخراج گیاهان کاشته شده در نهالستان و کشت در زمین اصلی مثل گوجه‌فرنگی، تنباکو، برنج، بادمجان، کلم و کاهو و غیره. استفاده کرد.

مشخصات و انواع دستگاه کاشت ردیف کار یا خطی کار:

دستگاه کاشت ردیف کار یا خطی کار دستگاهی است که بذر انواع محصولات را در ردیف های با فاصله مشخص، در عمق مشخص کشت می کند. در این دستگاه کاشت ها فاصله بین ردیف ها و عمق کاشت معین می باشد .

اما فاصله بین بذر ها در ردیف تعیین نمی شود و مُوَزِّع ها با سرعت مشخص بذر ها را از مخزن به کانال واحد های کارنده منتقل می کنند. مقدار بذری که ریخته شده در واحد طول (غالباً متر) قابل تنظیم است.

اما دستگاه کاشت دقیق کار علاوه بر کاشت بذر در عمق و فاصله ردیف مشخص، در هر ردیف بذر ها را نیز در فواصل معین کشت می نماید. با استفاده از ردیف کار، عملیات داشت و برداشت به علت ردیفی و منظم کاشته شدن بذر ها به راحتی انجام می شود.

نحوه کار انواع دستگاه کاشت ردیف کار

1. ایجاد حفره و شیار در خاک برای کاشت بذر (ادوات شیار باز کن)
2. کاشتن بذر به مقدار یکسان در خاک (بذر به صورت مکانیکی یا مکشی داخل لوله ای ریخته می شود که نهایتاً به شیار باز کن ریخته می شود).
3. پوشاندن خاک روی بذر با چرخ های فشاری
4. فشردن خاک روی بذر (برخی از ردیف کار ها این تجهیز را ندارند)

اجزاء دستگاه کاشت ردیف کار

دستگاه های کاشت ردیف کار مختلف ممکن است به تناسب کاربرد، شامل همه یا تعدادی از این تجهیزات باشند:

1. شاسی دستگاه
2. مخزن بذر
3. سیستم های انتقال توان
4. فاروئر ها (شیار بازکن ها)
5. موزع ها (مکانیزم تنظیم کننده میزان ریزش بذر، موزع ها بذر را از مخزن بذر به لوله های سقوط می برند)
6. کارنده ها (مکانیزم های قرار دهنده بذر در خاک)
7. چرخ های فشار (چرخ های تثبیت کننده بذر در داخل خاک)
8. وسایل پوشاندن بذر
9. تنظیم کننده عمق کشت
10. سیستم پنوماتیک و واحد گیربکس

انواع دستگاه کاشت خطی کار (ردیف کار)

۱) عمیق کار خطی کار

دستگاه بذر کار خطی کار کاشت بذر را به صورت خطی فراهم می کند. کارنده ها یا شیار باز کن های این خطی کار از نوع کفشکی بوده و بذر ها را بصورت یکنواخت در ردیف کاشت کشت می نماید.

شیار باز کن کفشکی از دو صفحه همگرا تشکیل شده که برای خاک های نرم و بدون کلوخه مناسب است. دستگاه کاشت دارای موزع های استوانه ای شیار دار می باشد .

که به کمک کپه های زیرین و اهرم های تنظیم آن می توان انواع بذر ها را از نظر ابعاد و اندازه کشت نمود. قسمت های پوشاننده بذر این دستگاه کاشت از نوع فنری هستند که موجب می شود بذر ها بطور یکنواخت و مناسب داخل خاک پوشیده شوند.

با استفاده از مکانیزم های تنظیم ریزش بذر می توان مقدار بذر کشت شده در هکتار را تنظیم نمود.

۲) دستگاه کاشت عمیق کار دیم

دستگاه کاشت عمیق کار دیم، بصورت ترکیبی عمل می کند. این دستگاه بذر و کود را به طور جداگانه در عمق های مشخص قرار می دهد و با پوشاندن خاک روی آنها از طریق چرخ های فشارنده باعث چسبندگی بین بذر و خاک می شود.

این عمل موجب حفظ رطوبت خاک می گردد. همچنین با حرکت این دستگاه کاشت روی زمین شیار های V شکل برای به دام انداختن آب باران و برف ایجاد می شود. دستگاه های عمیق کار در دو مدل با چرخ فشار لاستیکی و چرخ فشار فلزی تولید می شوند.

دستگاه کاشت عمیق کار با چرخ فلزی برای کار در اراضی سنگلاخی طراحی و ساخته شده و دستگاه کاشت عمیق کار چرخ لاستیکی برای کار در سایر اراضی کاربرد دارد.

فاصله بین ردیف های کشت، عمق کشت، میزان ریزش بذر و کود در این دستگاه قابلیت تنظیم دارند. موزع های بذر در ردیف کار دیم، استوانه ای و شیار دار بوده و موزع کود، دندانه دار است.

۳) دستگاه کاشت ردیف کار عمیق کار کشت مستقیم دیم

از چالش های پیش روی کارشناسان و مهندسین کشاورزی در بخش مکانیزاسیون و زراعت، استفاده از تکنولوژی های کشاورزی حفاظتی می باشد .که بیشتر در کشت دیم و محصولاتی نظیر گندم، جو و نخود و دیگر حبوبات مورد استفاده قرار میگیرند.

که در بخش های وسیعی از اراضی کشور کشت می شوند. بیشتر دستگاه های ارائه شده برای کشت دیم حفاظتی، به دلیل مطابقت نداشتن با شرایط کشت دیم اراضی کشور، مورد استقبال کشاورزان قرار نگرفته است.

دستگاه کاشت عمیق کار کشت مستقیم دیم، کاملا با شرایط کشت دیم کشور مطابقت دارند و در نوع خود اولین دستگاه مختص شرایط بومی کشور هستند. بیشتر آن ها دارای شیار باز کن های بیلچه ای و چرخ فشار دهنده می باشند.

۴) دستگاه بذر کار و کود کار جوی و پشته کار

دستگاه بذرکار کودکار جوی و پشته کار همزمان با کاشت بذر، کود را نیز داخل خاک قرار می دهد. این دستگاه کاشت دارای دو مخزن مجزا یکی برای کود و دیگری برای سم است. کارنده های کفشکی این دستگاه کاشت عمق کشت یکنواختی ایجاد می کنند.

دستگاه بذر کار و کودکار جوی و پشته کار، به موزع های از نوع استوانه ای شیار دار مجهز می باشد که با استفاده از اهرم های تنظیم، شرایط را برای کشت انواع بذر در ابعاد و اندازه مختلف فراهم می نماید.

فاروئر های این دستگاه ۵۰ تا ۶۰ سانتی متر از هم فاصله دارند. این خطی کار می تواند جوی (برای آبیاری) و پشته (برای کاشت) ایجاد کند. توان این دستگاه کاشت حدود ۷۵ اسب بخار است.

کارنده ها در پشته ایجاد شده، عملیات کشت را انجام می دهند. میزان ریزش کود و بذر در هکتار، فاصله بین کارنده ها و عمق کشت در این دستگاه کاشت قابل تنظیم می باشند.

۵) دستگاه بذر کار کود کار دیسکی

وجود بقایای گیاهی در اراضی آبی، علی رغم اینکه به رشد محصول کمک می کنند و هوادهی و تنفس خاک را بیشتر می کنند. اما در زمان کاشت مشکلاتی را برای دستگاه های بذر کار فراهم می کنند. با جمع شدن مقابل کارنده ها امکان کشت یکنواخت را از بین می برند.

برای اینگونه مزارع استفاده از دستگاه بذرکار کودکار دیسکی مشکل بقایای گیاهی را بطور کامل برطرف می نماید. بشقاب های بذرکار دیسکی با زاویه خاص خود بقایای گیاهی را برش زده و شیار مناسب را برای قرار گیری بذر فراهم می نمایند.

۴ عدد سست کننده که هم سطح با چرخ های عقب تراکتور هستند، در کلوخه ها فرو رفته، آنها را می کنند و زمین را آماده ایجاد شیار می کنند. این دستگاه دارای موزع های استوانه ای شیار دار می باشد که با تنظیم اهرم، امکان کاشت انواع بذر را فراهم می نماید.

فاصله بین ردیف های کاشت ۱۳۰ میلی متر، عمق کاشت بین ۲ تا ۱۰ سانتی متر و تعداد ردیف های کاشت از ۱۷ تا ۲۳ عدد متغیر هستند.